Душанбэ

Душанбэ́ (тадж.: Душанбе; з 1929 да 1961 года Сталінабад) — сталіца і найбуйнейшы горад Таджыкістана, размешчаны на рацэ Душанбінка ў Гісарскай даліне. Сярэдняя вышыня горада над узроўнем мора каля 800 метраў.

Гісторыя

Горад узнік ў 1924 годзе на месцы невялікага паселішча, у якім па панядзелках праходзілі вялікія кірмашы («душамбе» па-таджыкску — панядзелак). У 1920 годзе збеглы ад бальшавікоў апошні эмір Бухары, заснаваў у горадзе сваю рэзідэнцыю, але хутка быў выгнаны «Чырвонай арміяй». У 1929 годзе, праз горад прайшла чыгунка і ён стаў сталіцай новаўтворанай савецкай рэспублікі Таджыкістан.

З 1991 года — сталіца незалежнага Таджыкістана.

Дэмаграфія

Насельніцтва

• 1926 год — 6 000 чалавек
• 1939 год — 83 000 чалавек
• 1959 год — 227 000 чалавек
• 1979 год — 388 000 чалавек
• 1989 год — 582 000 чалавек
• 2002 год — 579 000 чалавек
• 2010 год — 706 100 чалавек
• 2014 год — 778 500 чалавек
• 2020 год — 863 400 чалавек

Нацыянальны склад

• таджыкі — 84 %
• узбекі — 9 %
• рускія — 5 %
• іншыя — 2 %

Рэлігія

• іслам — 93 %
• праваслаўе — 5 %
• ішныя - 2 %

Транспарт

• Душанбэ (аэрапорт)
• Душанбінскі тралейбус

Раёны

• Шахмансур
• Самані
• Фірдаўсі
• Сіно

Славутасці

• Таджыкскі нацыянальны музей
• Арка і помнік Ісмаілу Самані
• Таджыкскі акадэмічны тэатр оперы і балета імені Айні
• Таджыкскі тэатр імя Лахуці
• Свята-Мікалаеўскі сабор, Душанбэ

Вядомыя асобы

• Генрых Уладзіміравіч Губіш (нар. 1932) — беларускі і таджыкскі архітэктар.
• Веніямін Рыгоравіч Конюхаў (нар. 1936) — беларускі архітэктар.
• Віктар Міхайлавіч Папоў (нар. 1945) — беларускі архітэктар.
• Ігар Міхайлавіч Саўчанка (1957—2007) — урач-анестэзіёлаг-рэаніматолаг. Доктар медыцынскіх навук (2003), прафесар (2006).

Адукацыя

• Таджыкскі нацыянальны ўніверсітэт

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Душанбэ