Шальгатар’ян

Ша́льгатар’ян (венг.: Salgótarján) — горад на поўначы Венгрыі, адміністрацыйны цэнтр медзье Ноград. Насельніцтва складае 37 166 чал. (2011). Размешчаны на паўночна-усходнім схіле гары Чэрхат у міжрэччы рэк Шальга і Тар’ян, паміж горнымі масівамі Каранч — Медвеш і Чэрхат на вышыні 250 м.

Гісторыя

Горад вырас з невялікага паселішча, заснаванага ў Сярэднявеччы.

Паводле адной з версій крэпасць Шальга ўзвялі ў XIII стагоддзі. На тэрыторыі паселішча ў тыя часы ўжо была пабудавана царква. З дакументальных крыніц вядома, што ў сярэдневяковы перыяд Шальгатар’ян у народзе называлі «Бясхлебны Тар’ян». У XVII стагоддзі дзейнічалі млын і кузня. У 1682 годзе значна пацярпеў у час ваенных дзеянняў. На працягу доўгіх дзесяці гадоў яго тэрыторыя была закінута.

У 1850 годзе пры даследаванні навакольных зямель былі выяўлены паклады бурага вуглю. Неўзабаве пачалася яго актыўная распрацоўка. У гэты перыяд колькасць насельніцтва Шальгатар’яна значна вырасла ў сувязі з прыбыццём рабочых з іншых раёнаў краіны.

Статус горада паселішча атрымала ў 1922 годзе. У сярэдзіне XX стагоддзя стаў цэнтрам медзье Ноград.

Эканоміка

Здабыча вуглю. Развіты металургія, машынабудаванне.

Славутасці

• Руіны крэпасці Шальга, размешчаныя на паўночны ўсход ад горада
• Рымска-каталіцкая царква ў стылі барока (XVIII ст.)
• Падземны Музей-пячора
• Гістарычны музей Нограда
• Замак Шомашкё
• Назіральная пляцоўка Каранч
• Скульптура Міклаша Раднаці (скульптар Імрэ Варга)

Гарады-пабрацімы

• Кемерава, Расія. У гонар Шальгатар’ян у Кемерава названы цэлы мікрараён горада — Шалгатар’ян, закладзены ў 1979 годзе ў знак кузбаска-венгерскай дружбы.
• Данкастэр, Вялікабрытанія.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шальгатар’ян