Эберсвальдэ

Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Магчымы машынны пераклад, ужыванне ненарматыўнага правапісу або лексікону. Для праверкі ёсць адмысловыя праграмы.

Эберсвальдэ (ням.: Eberswalde) — горад на тэрыторыі зямлі Брандэнбург, Германія. Раённы цэнтр Барніма. Горад называюць Лясным (Вальдштат) (ням. Waldstadt), з-за таго, што вакол яго знаходзяцца шырокія лясныя масівы: на поўдзень ад горада знаходзяцца Лясныя масівы Эберсвальдэ агульнай плошчай 1080 га, на поўначы — біясферны запаведнік Шорфхайдэ-Хорын. Паняцце «Ляснога» горада ўзгадваецца ў працах гісторыка горада Рудольфа Шміта і ў шматлікіх публікацыях і паштоўках XIX—XX стагоддзяў.

Горад узгадваеца з XIV стагоддзя. Вакол горада знаходзіцца 1468 га лясоў, каля 1000 га рэкрэацыйных лясоў, 271 га запаведнікаў і экалагічна значных месц пражывання. Буйны прамысловы цэнтр, на тэрыторыі якога размяшчаюцца заводы, фабрыкі і інш.

Геаграфія

Месцазнаходжанне

Эберсвальдэ з’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам Барніма. Ён знаходзіцца за 50 км на паўночны ўсход ад Берліна, і прыкладна за 22 км на захад ад Одэра. Непасрэдна на поўнач ад горада працякае Одэр-Хафэль-Канал. Праз цэнтр праходзіць Фіноўканал.

Геалогія

Эберсвальдэ размешчаны ў адпаведнасці з аднолькаімёным названнем ляснога масіва размешчанага вакол горада. Вісленскі ледніковы перяд наложыў свой след у ландшафце горада: дно старажытнай даліны, у якой знаходзіцца горад, рассечана. Пры чым, чым глыбей ісці ў даліну, тым больш рассечана дно. Толькі некаторыя часткі горада, як Нордскол, Остэнд і Судэнт знаходзяцца на ўзроўні старажытнай даліны або ўжо за яе межамі на схілах Барніма. Глебу горада, стварае пераважна пясок і жвір, але сустракаюцца і падзолістыя тыпы глеб.

Працягласць тэрыторыі горада і яго плошча

Эберсвальде цягнецца ўздоўж Фіноўканала на агульнай даўжынёй 14,1 км ва ўсходне-заходнім кірунку. Найбольшую працягласць горад мае у Паўночна-Паўдневым кірунку, паміж раёнам Нордсколе і Судэнт, даўжыней 7,7 км.

Горад - рэзідэнцыя курфюрстаў

Бліжэйшыя гарады: Бернау (у Паўднева-Заходнім кірунку), Ёахімсталь (у Паўночна-Заходнім кірунку ) і Одэрберг (Усходні кірунак). Эберсвальде мяжуе з наступнымі муніцыпалітэтамі (па гадзіннікавай стрэлцы, пачынаючы з Поўначы): Брыц, Корын, Нідэрфінаў, Хохэнфінаў, Брэйдын, Мельхоў і Шорфхайдэ (часам і камуна).

Рынкавая плошча (да рэстайлінгу).Эберсвальде, панарамны малюнак 360°

Гарадскія раёны

Цэнтр горада. Эберсвальде быў моцна пашкоджаны пад канец Другой сусветнай вайны, забудова па-ранейшаму мела вялікія праблемы, з-за прабелаў. Дзе да канца вайны яшчэ стаялі жылыя дамы, былі створаны паверхні ў эпоху ГДР, пераважна зяленыя, забудоўваць гэтыя раёны пачалі з 1990 года, паступова. Побач з гістарычнай рынкавай плошчай, фантан са львамі, павільен, які быў пабудаваны ў 2007 з падлог-мудрагелістычнага дому і новы адміністрацыйны будынак ствараюць сучасную рынкавую плошчу Эберсвальдэ. Цяперашні рынак у два разы большы, чым гістарычны. Першая палова ХХ стагоддзя — гэта толькі страты вайны. Некаторыя рэшткі сярэднявечнай гарадской сцяны ў Кіпцюрнай дарогі ставяцца да цэнтру горада, гэтак жа як Лейбніцкі раён (названы ў гонар ўсеагульнага вучонага Готфрыда Вільгельма Лейбніца), новазбудоўляныя паселішча ў часы ГДР. Першыя шматпавярховыя будынкі ў цэнтры горада узніклі паміж 1880 і 1914 гадамі, і ставяцца да грюндэрства. У гэтыя гады Эберсвальде моцна распаўсюдзіўся ў заходнім кірунку ад рынкавай плошчы, так як чыгуначны вакзал горада знаходзіўся прыкладна ў двух кіламетрах. Гэта адбылося, магчыма з-за таго, што мэр гораду тады моцна хацеў правесці жалезную дарогу цераз свой горад. Уздоўж чыгункі з’явіліся першыя жылыя дамы. Гэтая дарога можа разглядацца сёння ў якасці галоўнай вуліцы горада Эберсвальдэ.

Нардскол. Раён пачынаецца на дарозе Landesstraße L 200 і заканчываецца на схіле зялёнага кургана, побач з гарадской сцяной. Тут вы знойдзеце бальніцу Марцін-Гропіус і пераважна хатнія ўмовы забудовы.

Паўднёвы раён (Остэнд). Знаходзіцца ў паўдневай частцы даліны, дзе таксама пераважна хатняя ўмова забудовы. Абедзве часткі горада ўзніклі паміж двума сусветнымі войнамі, у час Веймарскай рэспублікі і Трэцяга рэйху.

Паўднёвы раён (Судэнд). Гэта былыя казармы на Паўдневай ускраіне вескі называюцца з канца 1990-х гадоў Паўночным раёнам. Былыя артылерыйскія казармы былі пабудаваныя ў часы нацыстаў, былі да 1994 года ў распараджэнні групы Савецкіх войскаў у Германіі (пазней Заходняй групы войскаў) і былі пашыраны, у большай ступені да ўлады, у цэнтры горада, падатковай інспекцыі і Галоўным паліцэйскім дэпартаментам гораду. Акрамя гэтых казармаў, у раёне распалагаюцца некалькі жылых будынкаў.

Заходні раён (Вэстэнд). Пасля Першай сусветнай вайны пачалося пашырэнне горада на захад ад чыгуначнага вакзала. У раене плошчы Луізэнплац у раёне вакзала і ўздоўж чыгуначнай вуліцы паявіліся шматпавярховыя жылыя збудаванні. На акраінах вуліцы былі пабудаваны заводы, гэта была эксплуатацыйныя металаапрацоўчыя заводы, якія моцна выкарыстоўваліся ў Трэцім рэйху ў 1933 па 1945 гады для абароннай прамысловасці. Для замежных работнікаў завода былі пабудаваны дамы ў Вэстэндзе. З 1950-ых гадоў, для заводаў Эберсвальдэ пачынаецца новая эпоха: ЗнешЭканомБанк Эберсвальдэ становіцца іх партнёрам, пасля чаго вакол Вэстэнда паынае стварацца раён Фінаў (Finow (раней Heegermühle)).

Некалі самастойнае месца Фінаў, у 1970 годзе аб’ядналася з горадам Эберсвальде. Раён Купфэрхаммер (Kupferhammer) знаходзіцца на поўнач ад Вэстэнда за Фінаў-каналам і характарызуецца хатнім і гарадскім будаўніцтвам.

Трошкі далей, распаўсюжан раён Волфсвінкел і былая прамысловая вобласць Эберсвальдэ. Таксама, гэтыя месцы называюцца Жалезным раёнам. Так гэтыя месцы назвалі месныя жыхары. Гэты раён, у агульным, займае плошчу 17 Га.

На поўдзень ад Жалезнага раёна ў канцы 1970-х гадоў было пачата будаўніцтва новага раёна. Першапачаткова квартал Макс-Райман, быў так назван павароту замка абсалютна кіравання раена.

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

• Паўль Вундэрліх, мастак

Зноскі