Валгаград

Валгаград (руск.: Волгоград, да 1925 — Царыцын, да 1961 — Сталінград) — горад (з 1780 года) у Расіі, адміністрацыйны цэнтр Валгаградскай вобласці. Насельніцтва 1 001 183 тыс. чалавек (2022, 15-е месца ў Расіі). Буйнейшы прамысловы горад у Ніжнім Паволжы.

Горад размешчаны на правым беразе ракі Волгі ў яе ніжнім цячэнні. Працягнуўся ўздоўж берага ракі на 90 км.

Гісторыя

Горад заснаваны ў 16 стагоддзі на востраве, насупраць ўпадзення р. Царыцы ў Волгу, для абароны волжскага шляху на стыку Волгі і Дона. У пачатку 17 стагоддзя Царыцын згарэў: ізноў пабудаваны ў 1615 годзе на правым беразе Волгі. У 17-18 стст. Царыцын з’яўляўся буйным цэнтрам паўстанняў: у маі 1670 годзе горад быў захоплены атрадамі Сцяпана Разіна, у жніўні 1774 годзе войскі Емяльяна Пугачова разбілі пад Царыцынам буйны атрад царскіх войскаў. З 1782 года павятовы горад Саратаўскай губерні. У 19 стагоддзі былі пабудаваны найбуйнейшая на Волзе нафтабаза таварыства Нобель, кацельныя майстэрні француза Баро, Урала-Волжскі металургічны завод (1898) і інш. У 2-й палове 19 ст. праз Царыцын прайшла чыгунка і ён ператварыўся ў буйны чыгуначны вузел, звязаны з цэнтрам Расіі, Данбасам, Каўказам.

Транспарт

• Валгаградскі хуткасны трамвай

Вядомыя асобы

• Алена Гаджыеўна Ісінбаева, расійская спартсменка
• Галіна Уладзіміраўна Палянская (нар. 1950) — беларускі архітэктар.
• Генадзь Васілевіч Рымскі, беларускі вучоны і педагог,
• Вераніка Уладзіміраўна Стоцкая (нар. 1967) — беларускі архітэктар.
• Ганна Васільеўна Чапман, агент расійскай разведкі
• Віктар Іванавіч Башмакоў (нар. 1933) — фізік. Доктар фізіка-матэматычных навук (1987), прафесар (1990).

Славутасці

• Цэнтральны парк культуры і адпачынку

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3: Беларусы — Варанец. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3), ISBN 985-11-0035-8.

Зноскі

1. 1 2 В границах городского округа с включением территорий населённых пунктов, находящихся за пределами городской черты и подчинённых мэрии Волгограда — 881,55 км²
2. ↑ данные на 1 января 2010 г. без учёта расширения городской черты в марте 2010; население города с учётом территории, впоследствии включённой в его черту, составляло 1 014 933 чел на 1.01.2010
3. ↑ Рустам Гайфуллин.. Нашли землю за Волгой (нявызн.). Коммерсантъ (Волгоград) № 43 (4341) (13 марта 2010). Праверана 12 апреля 2010.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Валгаград