Дзяснянскі раён (Кіеў)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Дзяснянскі раён.

Дзяснянскі раён (укр.: Десня́нський райо́н) — раён горада Кіева, размешчаны на левым беразе Дняпра, раскінуўся ў паўночна-ўсходняй частцы горада. Як адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе Кіева утворана 30 снежня 1987 пад назвай Ватуцінскі ў гонар савецкага вайсковага дзеяча Мікалая Ватуціна. Ватуцінскі раён у кастрычніку 2001 года быў перайменаваны ў Дзяснянскі.

У склад раёна ўваходзяць некалькі тэрытарыяльных адзінак: жылы масіў Выгураўшчына-Траешчына і пасёлак Траешчына, жылы масіў Лясны і пасёлак Быкоўня, зялёная зона на Дняпроўскіх выспах, лесапаркавы пояс. Таксама па тэрыторыі раёна працякае рака Дзясна.

Гісторыя

Упершыню гэтая мясцовасць, дзе размешчаны Дзяснянскі раён згадваюцца пад назвай Гарадзец. 1026 Яраслаў Мудры заключыў тут мірны дагавор са сваім брат Мсціславам, у 1097 году Уладзімір Манамах выклікаў у Гарадзец братоў Давіда і Алега Святаславіча для прымірэння. Упамінанне аб гэтай мясцовасці ёсць у Іпацьеўскім летапісе за 1110 аб пажары, які адбыўся ў Гарадцы. Як сведчыць летапіс, на Андрэеў дзень года 1135 Гарадзец быў спалены полаўцамі, а пад 1151 годам ёсць згадка пра «сяло Міласлаўскае».

Юрый Далгарукі, ваюючы за кіеўскі прастол, двойчы наступаў на горад з Гарадца. Мясцовасць яму спадабалася, і таму, сяўбу ў Кіеве на пасад, ён зрабіў тут сваю рэзідэнцыю і назваў яе Раем. Падчас нападу Хана Батыя на Кіеў ў 1240 годзе, гэтая мясцовасць згадваецца як Гарадок Пясочны.

У XIV стагоддзі Гарадзец быў сямейным гняздом князёў Міласлаўскіх, таму ў летапісах мясцовасць згадваецца як Мілаславічы, Міласлаўцы, Міраслаўскае, Міраславічы. Гарадская знаць выязджала сюды на паляванне, таму што тут былі багатыя лясы. Апошні кіеўскі князь Сямён Алелькавіч правілаў у Кіеве ў 1455-71 гадах. На месцы старажытнага Гарадца, у Міласлававічах, ён пабудаваў загарадны драўляны замак.

У пісьмовых крыніцах XVI-XVII стагоддзяў Выгураўшчына згадваецца як мясцовасць, падораная уладальнікам Янам Вігураю (адсюль, верагодна, і паходзіць назва мясцовасці) Міхайлаўскаму Залатаверхаму манастыру, што было юрыдычна замацавана універсалам Багдана Хмяльніцкага ў 1654 годзе.

У часы Гетманшчыны - у складзе гогалеўскай сотні Кіеўскага палка.

З 1764 году - зямлі сотні адышлі да Кіеўскага павета Кіеўскай губерні, з 1782 года - у складзе Кіеўскага павета Кіеўскага намесніцтва, з 1796 году - Маларасійскай губерні.

З 1802 па 1902 год яна ўваходзіла ў склад Браварскай, потым - Мікольскай-Слабадской воласці Осцерскага павета Чарнігаўскай губерні. У 1927 г. тэрыторыя перайшла ў падпарадкаванне Кіеўскага гарадскога савета, а ў 1932 году - увайшла ў склад Пятроўскага (Падольскага) раёна Кіева.

У 1935 годзе на базе зямель пасёлкаў Асакаркі, Пазнякі, Быкоўня, Аварыйнага, хутароў Чырвонага і імя Тараса Шаўчэнкі, былых слабод Мікольскай, Кухмісцерскай, Васкрасенскай і Предместная было створана Дарніцкай раён, з тэрыторыі якога 23 мая 1969 быў выдзелены Дняпроўскі раён.

30 снежня 1987 у адпаведнасці з Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР са складу Дняпроўскага раёна горада быў выдзелены Ватуцінскі раён, названы ў гонар генерала Мікалая Ватуціна. У склад новага раёна адышлі Лясны, пасёлка Быкоўня і Кулікова, Дарніцкая прамзона, новы жылы масіў Выгураўшчына-Траешчына, планавая магутнасць якога складала 300 000 жыхароў. Акрамя таго ў склад раёна былі ўключаныя сяло Траешчына.

Падчас адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы ў горадзе 2001 тэрыторыя раёна засталася без зменаў, аднак, ён быў перайменаваны ў Дзяснянскі.

Эканоміка і гаспадарка

Прамысловасць

Усяго ў раёне ў сферах эканамічнай дзейнасці занята каля 34 000 чалавек. У склад прамысловага комплексу раёна ўваходзіць 27 прадпрыемстваў з колькасцю працуючых 7400 чалавек. У агульным аб’ёме вытворчасці найбольшая ўдзельная вага займае прадукцыя паліграфічнай галіны - 83,4%, металургіі і апрацоўкі - 5,7%, харчовай прамысловасці - 3,2%, лёгкай прамысловасці - 1,1%, хімічнай прамысловасці - 1,4%.

Камунальная гаспадарка

Жыллёва-камунальная гаспадарка

На тэрыторыі Дзяснянскага раёна размешчана 729 жылых дамоў, а таксама каля 1500 дамоў прыватнай забудовы. Балансаўтрымальніка дамоў з’яўляецца КП «Жытларамбудсэрвіс», змест і абслугоўванне жылога фонду ажыццяўляе Камунальнае прадпрыемства «Дырэкцыя па кіраванні і абслугоўванні жылога фонду» Дзяснянскага раёна. Кіева, у склад якога ўваходзяць 16 жыллёва-эксплуатацыйных кантор (ЖЭК), якія абслугоўваюць тэрыторыю ў 5,4 мільёнаў км.; ЖЭК па абслугоўванні прыватнага сектара. Налічвае 1770 работнікаў. У раёне функцыянуе 2790 ліфтаў.

Дарожная гаспадарка

Дарожная гаспадарка ў раёне забяспечвае Камунальнае прадпрыемства «Дарожна-эксплуатацыйнае ўпраўленне па рамонце і ўтрыманню аўтамабільных дарог і збудаванняў на іх» (КП «ДЭУ»), якое выконвае работу па добраўпарадкаванні раёна, утрымліваючы яго ў належным тэхнічным і санітарным стане. На змесце КП «ДЭУ» Дзяснянскага раёна знаходзяцца 2332500 м² дарог і тратуараў, 17 падземных пешаходных пераходаў, 2 грамадскія прыбіральні, 957 штук назіральных калодзежаў, 1452 штук вадасцёкаў, 4,1 тысячы п.м колаадбойных стужак, 5500 п.м накіроўвалай агароджы, 2,0 тысяч п.м іншых агародж, 61 адзінка спецыяльнай тэхнікі.

Добраўпарадкаванне

Надаецца ўвага пытаннях добраўпарадкавання раёна і аздараўленні існуючых зялёных насаджэнняў. На абслугоўванні ў камунальным прадпрыемстве раёна па змесце зялёных насаджэнняў (КП СЗН) з’яўляецца 11 паркаў, 33 сквера, 8 бульвараў, газонаў - 497,5 га, кветнікаў - 4,45 га, дрэў - 28100 штук, кустоў - 45, 4 тысяч штук, лавак - 459, 201 урна.

Транспарт і сувязь

Даўжыня аўтадарог раёна складае 103.300 км. Штодня перавозіцца усімі відамі транспарту каля 200 000 чалавек. Раён абслугоўваюць 106 маршрутаў гарадскога транспарту, у тым чылі 33 камунальныя, з якіх аўтобусных - 24 тралейбусных - 6[2], трамвайных - 4[3]; 74 таксаматорных і Святошынска-Броварская лінія метрапалітэна (станцыі метро «Чарнігаўская» і «Лясная»). На тэрыторыі раёна размешчана аўтобусная станцыя № 4 «Дарніца», якая абслугоўвае Чарнігаўскі кірунак. Маскоўскі мост злучае масіў Траешчына з Пятроўкай.

На тэрыторыі раёна працуюць 34 аўтаперавозчыкі, штодня выходзіць на лінію 795 транспартных адзінак рухомага складу, з іх 656 таксаматораў і 139 адзінак транспарту камунальных прадпрыемстваў. У раёне зарэгістравана больш за 50 000 адзінак прыватнага транспарту і каля 10 000 аўтамабіляў выкарыстоўваецца па даверанасці.

У кастрычніку 2006 года пачалі праводзіць новую галінку метрапалітэна - левабярэжную лінію[4]. Левабярэжная галіна даўжынёй 12,2 кіламетраў мусіць злучыць тэрыторыі двух раёнаў - Дзяснянскага і Дняпроўскага. Тут плануецца пабудаваць восем станцый, сем наземных і адну падземную, але неглыбокага залягання. Траса левабярэжная лініі будзе праходзіць па восі вул. Анарэ дэ Бальзака ад вул. Міласлаўскай да праспекта Генерала Ватуціна, уздоўж чыгункі да Браварскага праспекта з падключэннем да Святошынска-Броварскай лініі каля станцыі «Левабярэжная». У перспектыве Левабярэжная лінія будзе працягнутая да жылога масіва Пазнякі і можа ў будучыні стаць часткай кіеўскай кальцавой лініі метрапалітэна.

Гандаль

У Дзяснянскім раёне засяроджана найбольшая колькасць рынкаў, значная колькасць гандлёвых прадпрыемстваў і аб’ектаў, прадпрыемстваў бытавога абслугоўвання насельніцтва. Усяго ў раёне функцыянуе 612 гандлёвых аб’ектаў, у тым ліку стацыянарных - 197, 301 аб’ект грамадскага харчавання і рэстаранных гаспадарак, 27 рынкаў, 351 прадпрыемстваў бытавога абслугоўвання насельніцтва.

На тэрыторыі раёна дзейнічаюць: Траешчанскі рынак, аптовы плодаагародніны рынак «Фермер» ЗАТ «Полюс», рэчавы рынак ТАА “Рынак-1», гандлёвы комплекс «Прывоз» прадпрыемства «Рамонтнік», які мае 230 гандлёвых месцаў, рынак «Лясной», рынак «Юнасць».

Насельніцтва

Колькасць насельніцтва раёна:[5]

• 2001 — 336 209
• 2008 — 350 084

Зноскі

1. ↑ Станам на 1 студзеня 2016
2. ↑ Маршруты № 29, 30, 31, 37, 37А, 47, 50, 50К, 91Н
3. ↑ Маршруты № 8, 26, 28, 28Д, 29, 32, 33, 35
4. ↑ Збудаванне Левабярэжная лініі (нявызн.) (недаступная спасылка). Кіеўскі метрапалітэн. Архівавана з першакрыніцы 25 чэрвеня 2013. Праверана 26 чэрвеня 2010. (укр.)
5. ↑ Насельніцтва гарадскіх раёнаў Украіны з 1959 гады

Спасылкі

• Афіцыйны сайт Деснянского раённага ў горадзе Кіеве дзяржаўнай адміністрацыі Архівавана 6 чэрвеня 2020.
• Афіцыйны вэб-партал Кіеўскай гарадской улады Архівавана 16 ліпеня 2007.
• Поўная база артыкулаў з перыядычных выданняў пра Дзяснянскі раён з 1988 года Архівавана 7 красавіка 2014.