Сэрэдне (Закарпацкая вобласць)

Сэрэдне[1] (укр.: Середнє) — пасёлак гарадскога тыпу ў Закарпацкай вобласці Украіны ў складзе Ужгарадскага раёна, размешчаны ў перадгор’і Карпат амаль на сярэдзіне пуці паміж Ужгарадам і Мукачэва (па адной з версій ад гэтага і паходзіць назва паселішча).

Гісторыя

Першае пісьмовае згадванне аб паселішчы адносіцца да XIV ст. Аднак, замак тут быў пабудаваны тампліерамі (і гэта адзіны такі замак на тэрыторыі сучаснай Украіны) яшчэ ў XII ст. Паўразбураны, ён захаваўся да нашых часоў і паправу лічыцца адным з цікавых гістарычных помнікаў Закарпацця.

Дзякуючы спрыятліваму клімату тут значнае развіццё атрымала вінаградарства. Пра гэта ёсць пісьмовае згадванне ў 1417 г. Колькасць насельніцтва мястэчка ўвесь час расла, бо праз сярэдняе праходзіў яшчэ і гандлёвы шлях Львоў — Ужгарад.

У сярэдзіне XIV ст. мястэчку прадастаўляюцца гарадскія прывілеі, а кароль Карл І Роберт дорыць мястэчка магнатам Другетам. Асноўную масу жыхароў складалі прыгонныя, якія на працягу XIV—XV ст. страцілі сваю незалежнасць, а ў далейшым былі цалкам запрыгонены феадаламі. У 1526 г. пасля бітвы пад Могачем замак перайшоў пад уладу роду Добо. Пачынаецца новая эпоха ў гісторыі паселішча, звязаная з родам Добо. Новыя ўладары ўмацоўваюць замак і развіваюць вінаробства.

У XVII—XVIII ст. адбывалася шматразовая змена гаспадароў замка. А ў 1703—1711 гг. замку быў нанесены вялікі ўрон падчас нацыянальна-вызваленчага паўстання пад кіраўніцтвам Ферэнца II Ракацы.

У перыяд з 1919 па 1939 гг. у паселішчы пражывала 2000—2550 чал. Русіны складалі каля 1200 чал., чэхі і славакі — 600 чал., астатнія былі габрэямі і прадстаўнікамі іншых нацыянальнасцяў.

Зноскі

1. ↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 177-2009 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Украіны на беларускую мову»