Таганрог

Таганрог (руск.: Таганрог) — горад (з 1775 года) у Расіі, у Растоўскай вобласці, марскі порт. Насельніцтва 264,4 тыс. чалавек (2007). Заснаваны ў 1698 годзе.

Геаграфія

Горад размешчаны на беразе Азоўскага мора ў Таганрогскім заліве на паўднёва-усходняй частцы Міускага паўвострава. Старая частка горада размешчана на мысу Тагані Рог. Горад размешчаны на раўніннай, хвалепадобнай мясцовасці, узвышаючыся над узроўнем мора на вышыню прыкладна да 75 м. У чарце горада працякаюць два ручая: у раёне гаю Дубки па балке Вялікая Чарапаха і па балке Малая Чарапаха.

Клімат сухі, умерана-кантынентальны з лішкам цяпла і адносным недахопам вільгаці. Сярэднегадавая тэмпература — +9 °C. Максімальныя тэмпературы ліпеня − да +35−40 °C, мінімальныя тэмпературы студзеня − да −30 °C. Характэрныя моцныя вятры, суправаджаныя часам нагонной хваляй, якая прыводзіць да бадмывання берага і апоўзняў.

Эканоміка

Таганрог — важны прамысловы цэнтр Поўдня Расіі. Буйнейшае прадпрыемства — Таганрогскі металургічны завод: вытворчасць сталі, сталёвых труб для нафтавай і газавай прамысловасці, тавараў народнага спажывання. У горадзе развітая машынабудаўнічая прамысловасць: завод «Чырвоны кацельшчык» (вытворчасць кацельнага абсталявання для электрастанцый), «Прэсмаш» (кавальна-прэсавае абсталяванне), «Вібрапрыбор», камбайнавы (выпуск збожжаўборачных камбайнаў), гандлёвага абсталявання, электратэрмічнага абсталявання, «Прыбой», суднарамонтны, «ТАГАЗ» (зборка легкавых і камерцыйных аўтамабіляў маркі Hyundai) і г. д. Ёсць шэраг прадпрыемстваў абароннай прамысловасці.

Таксама ёсць шэраг прадпрыемстваў хімічнай (заводы — «Тэрмапласт», лакафарбавы), лёгкай (гарбарня і іншыя) і харчовы (рыбны, мясны, кандытарскі, мукамольна-крупяны заводы) прамысловасці. У Таганрозе знаходзіцца штаб-кватэра аднаго з кіроўных экспарцёраў збожжа, аграпрамысловай кампаніі «Югтранзитсервис».

Славутасці

• Аптэка Ідэльсона
• Архірэйскі дом
• Дамок Чэхава
• Дамы Варвацы
• Дом Багдасарава
• Дом з кулямі
• Дом Лабанава
• Дом Лакіера
• Дом Лакіераў
• Дом Ласкіна
• Дом Лукіных
• Дом Намікоса
• Дом Папкова
• Дом Перэсціяні
• Дом Петруцы
• Дом Рафаілавіча
• Дом Сінодзі-Папова
• Дом Сімановіча
• Дом Сіроціных
• Дом Скамарангі
• Дом Случэнкі
• Дом Сфаэла
• Дом Цысарэнкі
• Дом Шыманоўскага
• Літаратурны музей А. П. Чэхава
• Лютэранская царква
• Музей «Горадабудаўніцтва і побыт г. Таганрога»
• Падземныя хады
• Помнік «У памяць аб рэвалюцыі 1905 года»
• Помнік А. П. Чэхаву
• Пятроўскія казармы
• Таганрогскі паштамп
• Скульптурная кампазіцыя «Чалавек у футляры»
• Чэхаўская набярэжная

Вядомыя асобы

Асноўны артыкул: Вядомыя асобы Таганрога

• Мікалай Аляксеевіч Багараз (1874—1952) — расійскі хірург
• Барыс Мікалаевіч Назаранка (1918—2000) — беларускі архітэктар.
• Кузьма Мікітавіч Галіцкі (1897—1973) — савецкі военачальнік, Герой Савецкага Саюза, генерал арміі.
• Васіль Андрэевіч Залатароў (1872—1964) — рускі і беларускі кампазітар і педагог
• Фаіна Георгіеўна Ранеўская (1896—1984), савецкая актрыса тэатра і кіно
• Канстанцін Апалонавіч Савіцкі (1844—1905) — рускі жанравы жывапісец, акадэмік
• Міхаіл Ісаевіч Таніч (1923—2008) — савецкі і расійскі паэт-песеннік
• Міхаіл Аляксандравіч Чалісаў (1898—1973) — вучоны-псіхіятр[2].
• Антон Паўлавіч Чэхаў (1860—1904) — расійскі пісьменнік, драматург, урач.
• Ігар Аляксандравіч Міхайлапула (нар. 1938) — беларускі хімік
• Юрый Васільевіч Глазкоў (1930—2007) — фізік-оптык. Доктар фізіка-матэматычных навук (1982), прафесар (1982).

Гл. таксама

• Станцыя Таганрог-2

Зноскі

1. ↑ Колькасць насельніцтва Расійскай Федэрацыі па гарадах, пасёлках гарадскога тыпу і раёнах на 1 студзеня 2010 года (руск.)
2. ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 17: Хвінявічы — Шчытні. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17), ISBN 985-11-0035-8.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 15: Следавікі — Трыо. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15), ISBN 985-11-0035-8.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Таганрог