Умеа
У́меа (шведск.: Umeå) — горад на поўначы Швецыі, цэнтр аднайменнай камуны і лена Вестэрботэн.
Насельніцтва — 83 249 жыхароў (па стане на 2015 год; з іх каля трэці — студэнты); найбуйнейшы па колькасці насельніцтва горад Паўночнай Швецыі і дванаццаты сярод найбуйнейшых гарадоў краіны).
У горадзе працуе самы вялікі ў паўночнай Швецыі ўніверсітэт. Пры ўніверсітэце працуе шпіталь. Умеа з’яўляецца цэнтрам медыцынскіх даследаванняў у Швецыі.
Умеа быў абраны культурнай сталіцай Еўропы на 2014 год (разам з Рыгай).
Гісторыя
Умеа ўпершыню згадваецца пад 1314 і паўторна пад 1320 годам. У XV стагоддзі Умеа, як і ўвесь Норланд актыўна каланізуецца шведамі і становіцца важным гандлёвым цэнтрам. Свае першыя гарадскія прывілеі Умеа атрымаў у 1588 годзе, калі ён яшчэ знаходзіўся ў 5 км на захад ад сучаснага цэнтра горада. Аднак ужо ў 1590 годзе рака Умеэльвен выйшла з берагоў і затапіла горад: ён часова прыходзіць у заняпад. У 1621 годзе кароль Густаў II Адольф адпраўляе свайго прадстаўніка Улафа Бурэ[de] з мэтай аднавіць горад на больш высокім месцы. Ужо праз год Умеа зноў атрымаў гарадскі прывілей, а ў 1637 годзе стаў адміністрацыйным цэнтрам лена Вестэрботэн. Цікава, што насельніцтва горада складала ў гэты час усяго сорак чалавек. У 1646 Умеа атрымаў канчатковыя гарадскія прывілеі. З 1714 па 1721 гады, у ходзе Вялікай Паўночнай вайны, горад шматразова быў спалены расійскімі войскамі, якія займалі горад і пазней — у 1809 годзе. У канцы XIX стагоддзя да таго пераважна драўляны горад быў мадэрнізаваны, у ім з’явіліся шырокія вуліцы, уздоўж якіх былі высаджаны бярозавыя алеі. З гэтага часу горад атрымаў мянушку «Горад бяроз». У 1965 годзе ў Умеа быў заснаваны першы ў Норландзе ўніверсітэт: з таго часу насельніцтва горада больш чым падвоілася.
Выдатнасці
- Царква Бакена[en] (1501—1508 гады)
- Неагатычная Гарадская царква (1894)
- Ратуша (1890)
- Музей лена Вестэрботэн
- Парк скульптур Умедален
Гл. таксама
- Апеляцыйны суд Верхняга Норланда
- Вёска Родасэль
- Віла Шарынска
- Вэнортспаркен
- Зялёны агонь, Умеа
- Культурвэвен
- Кур’ер Вестэрботэна
- Кюркброн, Умеа
- Музей малюнкаў, Умеа
- Норландская опера
- Спаркен
- Старая турма, Умеа
- Старгатан
- Умеа Энергі
- Уместан
- Цэнтральны вакзал Умеа
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Умеа
Катэгорыя·Населеныя пункты паводле алфавіта
Змесціва гэтай старонкі з праектаў амерыканскага фонда «Вікімедыя» дасяжнае пад сукупнай ліцэнзіяй CC BY-SA 3.0 і GFDL.