Вельбарк

Вельбарк[1] (польск.: Wielbark, ням.: Willenberg) — горад у Польшчы ў рэгіёне Мазуры. Уваходзіць у склад Шчыценскага павета Вармінска-Мазурскага ваяводства, сядзіба вяскова-гарадcкой гміны Вельбарк. Займае плошчу 1,84 км². Насельніцтва 2911 чалавек (на 2018).

Гісторыя

Вельбарк быў заснаваны тэўтонскім комтурам Фрыдрыхам фон Віленбергам. Спачатку была створана тэўтонская вартаўнічая вежа, званая Вільдхаўс. Каменны замак быў пабудаваны ў канцы XIV ст. Им карыстаўся яшчэ герцаг Альбрэхт, потым замак прыйшоў у заняпад. На рэштках была ўзведзена ў сярэдзіне XVIII ст. ратуша. Паміж 1466 і 1657 гг. мясцовасць знаходзілася пад уладай Польскага каралеўства як лен. Вёска была размешчана недалёка ад польскай мяжы, на маршруце Варшава - Кёнігсберг, што спрыяла яго развіццю. У Вельбарке развівалася шыццё і ткацтва. У 1723 г. паселішча атрымала гарадскія правы. У 1747 г. горад атрымаў права правядзення трох штогадовых кірмашоў. З пункту гледжання насельніцтва гэта быў адзін з самых маленькіх гарадоў на Мазурах. Гэтыя мясцины былі вядомыя ў XIX ст. дзякуючы здабычы бурштыну. Падчас напалеонаўскай кампаніі, з 21 студзеня па 2 люты 1807 гг. , У Вельбарке жыў Напалеон. У 1813 г. квартаваў тут цар Аляксандр I. падчас паўстання 1863 г. праз Вельбарк перакідвалі зброю для паўстанцаў. У 1871 г. горад апынуўся ў межах Германіі. Падчас Першай сусветнай вайны горад двойчы акупавалі расійскія войскі. У 1920 г. інтэрнавалі тут уцякаючых з Польшчы разбітыя бальшавіцкія войскі. З-за значных разбурэнняў у 1945 г. горад страціў гарадскія правы. Неўзабаве пасля заканчэння вайны дзейнічаў тут важны размеркавальны пункт рэпатрыянтаў з усходніх рэгіёнаў міжваеннай Польшчы, якія адышлі да СССР.

Зноскі

1. ↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 236-2010 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Рэспублікі Польшча на беларускую мову». Гл. польска-беларускую практычную транскрыпцыю.