Калгары

Калгары (англ.: Calgary) — горад у Канадзе, размешчаны на поўдні правінцыі Альберта, у вобласці перадгор’яў і прэрый, прыкладна ў 80 км на ўсход ад водападзелу Канадскіх Скалістых гор.

У 2011 годзе насельніцтва Калгары складала 1 096 833 жыхара[2], такім чынам горад стаў не толькі найбуйнейшым у Альберце, але трэцім паводле колькасці насельніцтва ў краіне пасля Таронта і Манрэаля. Разам з прадмесцямі насельніцтва Калгары складала 1 214 839 чалавек, а Калгараўская агламерацыя стала пятай паводле велічыні ў Канадзе ў 2011 годзе. Горад размешчаны ў 294 км на поўдзень ад Эдмантана, сталіцы рэгіёна, а густа населеная зона паміж гэтымі гарадамі вядома як «Калідор Калгары—Эдмантан».

Дзелавая актыўнасць у Калгары ў асноўным звязана з нафтавай прамысловасцю, сельскай гаспадаркай і турызмам. У 1988 годзе Калгары стаў першым канадскім горадам, у якім прайшлі Зімовыя Алімпійскія гульні.

Гісторыя

Да таго як у раёне Калгары пасяліліся еўрапейцы, яго не менш за 11 тысяч гадоў засялялі дакловіскія народы[3]. У 1787 годзе картограф Дэвід Томпсан перазімаваў разам з групай індзейцаў пікані на беразе ракі Боу. Ён быў першым вядомым еўрапейцам, які наведаў гэту тэрыторыю, а першым вядомым еўрапейцам, які стала пасяліліся ў раёне Калгары, стаў у 1873 годзе Джон Глен[4]. Тубыльны лад жыцця заставаўся практычна нязменным аж да 1870-х гадах, пакуль еўрапейцы не вынішчылі папуляцыю амерыканскіх бізонаў да амаль поўнага знікнення.

У раёне Калгары быў заснаваны пост Паўночна-Заходняй коннай паліцыі. Аддзяленне гэтай службы было створана ў 1875 годзе для абароны заходніх раўнінаў ад амерыканскіх гандляроў віскі, а таксама для абароны пушной здабычы. Пасля таго як у 1883 годзе да горада падышла Канадская Ціхаакіянская чыгунка і была пабудавана чыгуначная станцыя, Калгары стаў ператварацца ў важны гандлёвы і сельскагаспадарчы цэнтр. У 1885 годзе быў арганізаваны Нацыянальны парк Банф, які разам з гатэлем Банф Спрынгз стаў месцам паломніцтва турыстаў з усяго свету.

Нафту ў Альберце ўпершыню знайшлі ў 1902 годзе, але яна не гуляла важнай ролі ў жыцці правінцыі да 1947 года, калі былі адкрыты яе вялізныя запасы. Калгары адразу апынуўся ў цэнтры нафтавага буму. Дзякуючы арабскаму нафтаваму эмбарга 1973 года, кошты на нафту рэзка падвысіліся, і эканоміка горада пачала расці вельмі хутка. За гады буму ў горадзе адзін за адным пачалі з’яўляцца небаскробы, і адносна невысокі дзелавы раён хутка апынуўся забудаваны шматпавярховымі будынкамі.

У сувязі з тым, што вялікая колькасць калгарцаў была занята ў сектары энергетыкі, наступствы эканамічнага крызісу пачатку 1980-х гадах былі значнымі, і імкліва ўзрос узровень беспрацоўя. Аднак да канца дзесяцігоддзя эканоміка аднавілася. У Калгары хутка ўсвядомілі, што горад не павінен моцна залежыць ад нафты і газу, і яго эканоміка з тых часоў стала больш разнастайнай.

Геаграфія

Калгары размешчаны ў пераходнай зоне паміж перадгор’ямі Канадскіх Скалістых гор і канадскімі прэрыямі. Вышыня цэнтру Калгары над узроўнем мора складае прыблізна 1048 м, а вышыня яго аэрапорта — 1083 м. Уласна Калгары займае плошчу ў 726,5 км² (2006), што, напрыклад, перавышае плошчу горада Таронта. Праз горад працякаюць дзве буйныя ракі. Рака Боу цячэ з паўночнага захаду на поўдзень. Яе прыток Элбау цячэ з поўдня на поўнач і ўпадае ў Боу каля даўнтаўна Калгары.

Эканоміка

Нафтагазавая прамысловасць ужо не займае пануючага становішча ў калгараўскай эканоміцы, як раней, хоць яе доля ў валавым гарадскім прадукце і застаецца самай буйной. У 2006 годзе рэальны валавы прадукт Калгары, у коштах 1997 года, склаў 52,39 трыльёны канадскіх долараў, а доля нафтагазавай і горнай прамысловасці ў ім — 12%. Найбуйнейшымі нафтагазавымі кампаніямі з’яўляюцца BP, EnCana, Imperial Oil, Suncor Energy, Shell Canada, TransCanada і Nexen — такім чынам, у Калгары размяшчаюцца кіраванні 87% канадскіх вытворцаў нафты і прыроднага газу і 66% вуглездабыўных прадпрыемстваў.

Зноскі

1. ↑ Getty Research Institute Getty Thesaurus of Geographic Names — LA: Getty Research Institute, 1997. Праверана 8 красавіка 2021.
2. 1 2 “Census Profile: Calgary, Alberta (Population Centre)”. 2011 census. Statistics Canada
3. ↑ Archaeology Timeline of Alberta Архівавана 28 верасня 2009.. University of Calgary
4. ↑ Alberta Tourism, Parks, Recreation and Culture The Glenns Архівавана 27 верасня 2007.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Калгары
• Афіцыйны сайт (англ.)