Кастанай

Кастана́й (каз.: Қостанай, руск.: Костанай, Кустанай) — горад у Казахстане, на рацэ Табол, абласны цэнтр Кастанайскай вобласці. Да 1997 года меў назву Кустанай. Насельніцтва горада складае 210 тысяч чалавек.

Гісторыя

Горад Кастанай утвораны ў 1879 годзе. На пачатку XX стагоддзя горад быў буйным гандлёвым цэнтрам і быў адным з важлівых звеньяў шляху, што звязвае Азію з Расіяй. Адзін з англійскіх вандроўнікаў, якія прыяжджалі сюды на початку 20 стагоддзя, назваў яго ў сваім дзённіку «другім Чыкага». У той час Кастанай быў вялікім кірмашом, дзвюхпавярховыя драўляныя будынкі, у паветры стаяў пыл, і вуліцы былі пакрытыя пяском. Нягледзячы на гэта, швейцарскі грамадзянін Ларэц (Lorez) пабудаваў найбольшы ў рэгіёне Паўднёвага Урала і на тэрыторыі сённяшняга Казахстана завод па вырабніцтву піва, якое разлівалася ў спецыяльныя фірменныя пляшкі, што тады было рэдкасцю. У 1950-ыя гады насельніцтва горада і вобласці паметна ўзрасло ў сувязі з асваеннем цаліны. З пасляваеннага часу дацяпер на тэрыторыі Кастанайскай вобласці збіраюць вялікія ўраджаі збожжавых культур. На ўсходнім уедзе ў горад, з боку ракі Табол устанавілі напіс з пяціметровымі лічбамі: «385 тыс. тон зерна», дзе лічба тон абнаўлялася штотыдзень.

Эканоміка

У горадзе дзейнічае Кустанайазбест — адзін з найбольших светавых вырабнікоў хрызаціл-азбесту ў свеце[1].

Транспарт

Міжнародны аэрапорт, з якого здзяйсняюцца авіарэйсы па Казахстане, у Расію, Беларусь, Германію і іншыя краіны.

Чыгуначны вакзал. За 120 км ад горада размешчаны вялікі чыгуначны вузел — станцыя Табол.

ВНУ горада

• Кастанайскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. Байтурсінава [2]
• Кастанайскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт
• Кастанайскі сацыяльна-тэхнічны ўніверсітэт[3]
• Кастанайскі інжынерна-эканамічны ўніверсітэт імя М. Дулатава[4]
• Кастанайскі медыцынскі каледж
• Кастанайскі каледж аўтамабільнага транспарту[5]
• Кастанайскі педагічны каледж

Вядомыя асобы

• Жанна Аляксандраўна Рупасава (нар. 1944) — вучоны ў галіне экалогіі, аграхіміі, фізіялогіі і біяхіміі раслін

Зноскі

1. ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 8: Канто — Кулі. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8), ISBN 985-11-0035-8.
2. ↑ Кустанайскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. Байтурсынава Архівавана 18 красавіка 2007.
3. ↑ Кустанайскі сацыяльна-тэхнічны ўніверсітэт Архівавана 14 лістапада 2021.
4. ↑ Кустанайскі інжынерна-эканамічны ўніверсітэт імя М. Дулатава Архівавана 10 мая 2021.
5. ↑ Кустанайскі каледж аўтамабільнага транспарту Архівавана 29 снежня 2008.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кастанай
• Афіцыйны сайт акіма Кастанайскай вобласці (кіраўніка адміністрацыі вобласці) Архівавана 3 лістапада 2008.
• Інфармацыйны сайт горада Кастанай
• Неафіцыйны Кастанайскі форум Архівавана 15 кастрычніка 2008.
• Кастанай online
• Кастанай: карысныя старонкі Архівавана 26 лютага 2011.
• Асваенне цаліны на Кустанайшчыне