Пішчац

Пі́шчац (польск.: Piszczac) — вёска ў Польшчы, на рацэ Лютні. Уваходзіць у склад Бяльскага павета Люблінскага ваяводства, сядзіба вясковай гміны Пішчац. Насельніцтва на 2011 год — 3016 чалавек. Знаходзіцца за 20 км на ўсход ад Бялы Падляскай, за 98 км на паўночны ўсход ад Любліна.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы пісьмовы ўпамін пра Пішчац (Пещатка — Пяшчатка, Пішчатка) датуецца 1500 годам. У 1530 годзе горад атрымаў Магдэбургскае права. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Пішчац увайшоў у Берасцейскі павет Берасцейскага ваяводства. 4 жніўня 1569 года ён атрымаў герб «у чырвоным полі постаць чалавека з ястрабам у руцэ»[1].

У XVI ст. у Пішчацы дзейнічалі касцёл і царква, з XVIII ст. — сінагога[2].

Пад уладай Расійскай імперыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Пішчац апынуўся ў складзе Аўстрыі, з пачатку XIX ст. — у складзе Расійскай імперыі, ва Уладаўскім павеце Седлецкай губерні. Гэта адарвала горад ад губерняў з пераважна беларускім насельніцтвам. На 1827 год у Пішчацы было 118 будынкаў, на 1862 год — 168. За ўдзел жыхароў Пішчаца ў нацыянальна-вызваленчым паўстанні 1863—1864 гадоў расійскія ўлады пазбавалі яго гарадскіх правоў.

У часы Першай сусветнай вайны ў 1915 годзе Пішчац занялі нямецкія войскі.

Найноўшы час

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам 1921 года Пішчац апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі. З пачаткам Другой сусветнай вайны ў 1939 годзе мястэчка занялі войскі Трэцяга рэйха.

У 1944 годзе Пішчац занялі савецкія войскі, пасля чаго яго зноў перадалі Польшчы.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1827 год — 1041 чал.; 1864 год — 1471 чал.[3]
• XXI стагоддзе: 2011 год — 3016 чал.

Турыстычная інфармацыя

Славутасці

• Капліца могілкавая (1800)
• Могілкі іўдзейскія
• Царква Святога Яна Прадцечы (мураўёўка; 1907, цяпер касцёл Узвышэння Святога Крыжа)

Страчаная спадчына

• Сінагога
• Царква

Галерэя

• Краявіды Пішчаца
• Могілкавая капліца
• Былая царква-мураўёўка
• Брама
• Вуліца

Зноскі

1. ↑ Цітоў А. Геральдыка беларускіх местаў (XVI — пачатак XX ст.). — Мн.: Полымя, 1998. С. 222.
2. ↑ Katalog zabytków sztuki w Polsce. Województwo lubelskie powiat Biała Podlaska / Red. K. Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński. — Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2006. S. 203.
3. ↑ Chlebowski B. Piszczac // Słownik geograficzny… T. VIII. — Warszawa, 1887. S. 232.

Літаратура

• Цітоў А. Геральдыка беларускіх местаў (XVI — пачатак XX ст.). — Мн.: Полымя, 1998.— 287 с. ISBN 985-07-0131-5.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VIII: Perepiatycha — Pożajście. — Warszawa, 1887.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Пішчац