Трыпалі (Ліван)

У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Трыпалі. Трыпалі (араб. طرابلس Ṭrāblos) — другі па велічыні горад у Ліване.

У старажытныя часы тут быў цэнтр Фінікійскай канфедэрацыі, у якую ўваходзілі Цір, Сідон і Арвад, менавіта таму Трыпалі з грэчаскай перакладаецца як «патройны горад». Пазней горад паслядоўна кантраляваўся персамі, рымлянамі, арабамі, крыжакамі, мамлюкамі і туркамі. У XII стагоддзі на гэтым месцы крыжакі заснавалі графства Трыпалі.

Сёння гэта другі па велічыні горад і порт у Ліване з насельніцтвам каля 500 000 жыхароў. Мусульмане-суніты складаюць 80 % насельніцтвы. Горад падзелены на раён порта Эль-Мінья і ўласна горад Трыпалі.

Гісторыя

З часоў фінікійцаў у Трыпалі было шмат назваў. У 14 ст. да н.э. ён згадваецца ў Амарнскіх пісьмёнах як Ахлія ці Вахлія. У таблічцы, прысвечанай захопу Трыпалі асірыйскім царом Ашурнасірпалам II (888—859 да н.э.), горад завецца Махалата ці Махлата, Майза і Кайза. Фінікійцы звычайна звалі Трыпалі Атар. Калі грэкі пасяліліся ў горадзе, яны звычайна называлі яго Трыпаліс. Крыжакі аселі ў Трыпалі прыкладна на 180 гадоў і зрабілі яго сталіцай графства Трыпалі. Трыпалі славіўся сваімі шырокімі апельсінавымі садамі. Падчас квітнення пылок апельсінавых дрэў распаўсюджвала па ўсім горадзе і наваколлям прыемны пах, таму арабы часта завуць Трыпалі словам Аль-Файха, ад дзеяслова «фаха» — «пахнуць».

Эканоміка

Порт(англ.) бел. на Міжземным моры. Канцавы пункт нафтаправода з Ірака. Чыгуначная станцыя(англ.) бел., вузел аўтадарог. Аэрапорт.

Развіта нафтаперапрацоўчая, суднабудаўнічая, цэментавая, металаапрацоўчая, харчасмакавая, тэкстыльная прамысловасць.

Славутасці

• замак крыжаносцаў Сен-Жыль(руск.) бел. (пачатак XII ст., перабудаваны ў асноўным у 1307—1308)
• Вялікая мячэць(англ.) бел. (перабудавана ў 1294 з хрысціянскай царквы)
• мячэць-маўзалей Сакракія (1359)
• мячэць-медрэсэ Буртасія(англ.) бел. (каля 1324)
• мячэць Тэйлан(англ.) бел. (Тэйналь, 1336)

• ханы (караван-сараі), рынкі і інш.

• Замак крыжаносцаў
• Вялікая мячэць Трыпалі
• Мячэць Тэйналь

Гл. таксама

• Баламандскі манастыр

Зноскі

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 16: Трыпалі — Хвіліна. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0263-6 (т. 16), ISBN 985-11-0035-8.
• Густерин П. В. Города Арабского Востока. — М.: Восток—Запад, 2007. — 352 с. — (Энциклопедический справочник). — 2000 экз. — ISBN 978-5-478-00729-4

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Трыпалі (Ліван)