Шумскас

У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Шумск (значэнні). Шу́мскас[1] (літ.: Šumskas, традыцыйная беларуская назва — Шумск) — мястэчка ў Вільнюскім раёне Вільнюскага павета Літвы. Уваходзіць у склад Кальвялейскай сянюніі. Размешчана на ўсход ад Вільнюса, каля беларуска-літоўскай граніцы. Насельніцтва на 2011 год — 919 чалавек.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Упершыню Шумск упамінаецца ў XVII ст. пад назвай Паляны, калі ён уваходзіў у склад Віленскага павета Віленскага ваяводства. Пазней мястэчка атрымала назву Шумск у гонар яго ўладальнікаў Шумскіх.

У 1696 годзе Міхал Шумскі збудаваў у Шумску касцёл.

Пад уладай Расійскай імперыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай у 1795 годзе Шумск апынуўся ў складзе Расійскай імперыі, у Віленскім павеце Віленскай губерні.

Каля 1892 года ў Шумску было 10 будынкаў.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай Шумск абвяшчаўся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай I з’езду КП(б) Беларусі ён увайшоў у склад Беларускай ССР[2]. У 1920 годзе Шумск апынуўся ў складзе Сярэдняй Літвы, у 1922 годзе — у складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі.

З пачаткам Другой сусветнай вайны ў верасні 1939 года ўлады СССР перадалі мястэчка Літве.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: ~1892 год — 106 чал.[3]
• XXI стагоддзе: 2011 год — 919 чал.

Славутасці

• Капліца прыдарожная (XVIII ст.)
• Касцёл Святога Міхаіла Арханёла (1767—1789) у стылі барока
• Могілкі хрысціянскія, капліца (XIX ст.)
• Сядзіба Шумскіх (XIX ст.)

Страчаная спадчына

• Кляштар дамініканцаў (XVIII ст.), зруйнаваны расійскімі ўладамі. У гэтым кляштары ў канцы свайго жыцця быў прыёрам драматург Каятан Марашэўскі.

Галерэя

• Краявіды Шумскаса
• Касцёл
• Капліца могілкавая
• Капліца прыдарожная
• Сядзіба

Вядомыя асобы

• Каятан Марашэўскі (пам. 1811) — беларускі і польскі драматург канца XVIII ст.

Зноскі

1. ↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 187-2009 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Літоўскай Рэспублікі на беларускую мову»
2. ↑ 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002.— 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
3. ↑ Słownik geograficzny… T. XII. — Warszawa, 1892. S. 76.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шумскас
• Шумскас на сайце Radzima.org