Ярэмічы

Ярэ́мічы[1] (трансліт.: Jaremičy, руск.: Еремичи) — аграгарадок у Карэліцкім раёне Гродзенскай вобласці, на рацэ Нёман. Адміністрацыйны цэнтр Ярэміцкага сельсавета. Насельніцтва 318 чал. (2000).

Ярэмічы — даўняе мястэчка гістарычнай Наваградчыны.

Гісторыя

Упершыню Ярэмічы згадваецца ў XVII ст. як мястэчка ў Наваградскім павеце. У XVII ст. тут дзейнічала рачная прыстань на Нёмане.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Ярэмічы апынуліся ў складзе Расійскай імперыі, дзе сталі цэнтрам воласці Наваградскага павета. Станам на 1799 мястэчка знаходзілася ва ўладанні Хадкевічаў і лічыла 81 дым. Паводле вынікаў перапісу (1897), у Ярэмічах было 122 двары, валасная ўправа, царква, малітоўны дом, сінагога, яўрэйская малітоўная школа, царкоўна-прыходская школа, 2-класнае народнае вучылішча, хлебазапасны магазін, 6 крамаў, карчма. На 1908 — 172 двары. У 1912 тут дзейнічала крэдытнае таварыства.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Ярэмічы апынуліся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе сталі цэнтрам гміны Наваградскага павета. З 1926 — у Турэцкай гміне Стаўбцоўскага павета.

У 1939 Ярэмічы ўвайшлі ў БССР, дзе сталі цэнтрам сельсавета Мірскага, з 17 снежня 1956 Карэліцкага раёна. Статус паселішча панізілі да вёскі. Станам на 12 кастрычніка 1940 тут было 129 двароў, на 1 студзеня 2000 — 125 двароў.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1830 — 318 муж., з іх шляхты 3, духоўнага саслоўя 1, мяшчан-іўдзеяў 52, мяшчан-хрысціян і сялян 259, жабракоў 3[2]; 1897 — 797 чал.
• XX стагоддзе: 1908 — 1240 чал.; 12 кастрычніка 1940 — 609 чал.; 1 студзеня 2000 — 318 чал.[3]

Інфраструктура

У Ярэмічах працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, фельчарска-акушэрскі пункт, дом культуры, бібліятэка, пошта.

Славутасці

У ваколіцах Ярэмічаў захаваліся старажытныя стаянкі каменнага і бронзавага вякоў

• Капліца (другой пал. XIX ст.)
• Спаса-Ушэсцеўская царква (1867)

Страчаная спадчына

• Сінагога

Вядомыя асобы

• Міхаіл Лойка (1892—1937) — беларускі эканаміст, географ, матэматык

Зноскі

1. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9 (DJVU).
2. ↑ Соркіна I. Мястэчкі Беларусі ў канцы ХVІІІ — першай палове ХІХ ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. С. 413.
3. ↑ Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Карэліцкага р-на. — Мн.: «Ураджай», 2000.

Літаратура

• Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Карэліцкага р-на. — Мн.: «Ураджай», 2000. — 645 с. ISBN 985-04-0347-0.
• Соркіна I. Мястэчкі Беларусі ў канцы ХVІІІ — першай палове ХІХ ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. — 488 с. ISBN 978-9955-773-33-7.
• Jeremicze (2) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom III: Haag — Kępy. — Warszawa, 1882. 564.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ярэмічы