Кастопіль

Кастопіль[1] ці Кастопаль (укр.: Костопіль) — горад у Ровенскай вобласці Украіны за 35 км на поўнач ад абласнога цэнтра, чыгуначная станцыя на лініі Роўна - Сарны, цэнтр Кастопільскага раёна.

Гісторыя

• Першапачатковая назва паселішча - Астальцы. Вялікія і Малыя Астальцы як уласнасць князёў Заслаўскіх згадваюцца ў рэестрах 1648-1658 гг.
• 14 лістапада 1783 г. Леанард Ворцэль атрымлівае ад караля Станіслава Аўгуста прывілей на права заснаваць у вёсцы Астальцы мястэчка пад назвай Костпіль ці Кастопіль
• У канцы XVIII ст. у Кастопалі мелася 30 двароў з насельніцтвам 248 чалавек (172 прыгонныя, 4 шляхцічы, астатнія-мяшчане і свабодныя пасяленцы)
• 1793 г. - пасля падзелу Рэчы Паспалітай адыходзіць да Расійскай імперыі
• 1860 г. — у Кастопалі пражываюць 304 чал.
• 1861 г. - мясцовы маёнтак становіцца ўласнасцю князя Чартарыйскага
• 1890-я гг. - пракладзена чыгунка Роўна - Сарны - Лунінец, ажыўляюцца прамысловая вытворчасць і гандаль
• 1885 г. - Кастопіль становіцца цэнтрам воласці
• 1893 г. - пабудаваны храм Св. Аляксандра, ён з’яўляецца ўзорам Валынскай манументальнай архітэктуры канца XIX - пачатку XX ст.
• 1897 - па перапісу ў мястэчку пражываюць 1708 чал.
• 1898 г. - адкрыта царкоўнапрыходская школа
• 1902 г. - адкрыта двухкласнае народнае вучылішча
• 1903 г. - пры чыгуначнай станцыі пачынае дзейнічаць паштова-тэлеграфнае аддзяленне
• 1914 г. - з пачаткам Першай сусветнай вайны мястэчка апынулася ў прыфрантавой зоне
• 1921 г. — па Рыжскаму дагавору ўваходзіць у склад Польшчы; становіцца цэнтрам сельскай гміны
• пач. 1920-х гг. - у Кастопалі 417 дамоў, жывуць 2990 чал.
• 1 студзеня 1923 г. — па распараджэнні Савета Міністраў Польшчы утвораны горад Кастопіль шляхам канфіскацыі з сельскай гміны Кастопіль Ровенскага павета мястэчка Кастопіль, села Кастопіль і калоніі Кастопіль і ўтварэння з іх гарадской гміны
• 1925 г. - горад становіцца павятовым цэнтрам
• 19 красавіка 1934 г. — распараджэннем міністра ўнутраных спраў устаноўлены межы горада
• 17 верасня 1939 г. - Чырвоная Армія займае тэрыторыю мястэчка
• 19 верасня 1939 г. — у раёне Кастопаля савецкая 87-я стралковая дывізія ўзяла ў палон 1500 польскіх воінаў са зброяй і 25 гарматамі
• 1939 г. - Кастопіль атрымлівае пацверджанне статусу горада ад савецкай адміністрацыі і ўваходзіць ва УССР
• 1 ліпеня 1941 г. - часткі вермахта акупуюць Кастопіль
• 28 сакавіка 1943 г. - у баі з нямецкімі ваеннымі групоўкамі аддзелы УПА ў жорсткім баі абаранілі вызваленую тэрыторыю каля Кастопаля
• 14 студзеня 1944 г. - рэгулярныя часткі Чырвонай Арміі і партызаны займаюць Кастопіль
• 1945-1957 гг. - у горадзе працуе педагагічнае вучылішча, якое падрыхтавала больш за тысячу настаўнікаў пачатковых класаў
• 1952 г. - адкрываюцца медсястрынскія курсы
• 1954 г. - пачынае дзейнічаць медвучылішча (сёння філіял Ровенскага медыцынскага каледжа)
• 22 мая 1995 г. — адкрыццё помніка Тарасу Шаўчэнку
• 25 верасня 1996 г. — выканаўчы камітэт гарадскога савета сцвярджае сучасны герб і сцяг горада
• 2001 г. - па дадзеных Усеўкраінскай перапісу насельніцтва ў горадзе пражываюць 30467 чал.
• 2008 г. — адкрыццё каталіцкага касцёла Найсвяцейшага Сэрца Ісуса
• 26 ліпеня 2015 г. - адкрыццё і асвячэнне Свята-Вазнясенскага сабора ПЦУ

Зноскі

1. ↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 177-2009 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Украіны на беларускую мову»