Ветка

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Ветка, значэнні.

Ве́тка[2] (афіц. транс.: Vietka) — горад раённага падпарадкавання ў Гомельскай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Веткаўскага раёна, прыстань на р. Сож. За 22 км ад Гомеля. Аўтадарогі на Гомель, Добруш. Насельніцтва 8 394 чал. (2017)[3].

Гісторыя

Ветка заснавана ў 1685 як слабада стараверамі — уцекачамі з цэнтральнай Расіі. У XVII—XVIII стст. Ветка з навакольнымі слабодамі, манастырамі і скітамі з’яўлялася цэнтрам старавераў. У 1730-я ў горадзе пражывала каля 40 тыс. чал. Карныя войскі царскага ўрада ў XVIII ст. двойчы спальвалі Ветку, большасць жыхароў прымусова выселена ва ўсходнія губерніі Расіі. З 1772 у складзе Расійскай імперыі. З 1784 мястэчка, з 1852 у Гомельскім павеце. У 1868 адкрыта жаночае народнае вучылішча, у 1874 — мужчынскае. У 18 ст. у Ветцы сфарміраваліся мясцовыя асаблівасці іканапісу і афармленні рукапіснай кнігі, склалася самабытная школа веткаўскага разьбярства. З 1919 у Гомельскай губерні РСФСР, з 1925 горад. З 1926 у БССР, цэнтр раёна. З 18.8.1941 па 28.9.1943 была акупіравана немцамі, у гэты час загінула 656 чалавек. У 1978 быў заснаваны Веткаўскі музей народнай творчасці, адкрыўся для наведвальнікаў у лістападзе 1987.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1897 — 7,2 тыс. чал.[4]
• XX стагоддзе: 1969 — 6,2 тыс. чал.[4]; 1995 — 6,3 тыс. чал.[4]
• XXI стагоддзе: 2006 — 8,0 тыс. чал.; 2008 — 8,1 тыс. чал.; 2016 — 8 340 чал.[5]; 2017 — 8 394 чал.[3]

Эканоміка

Прадпрыемствы лёгкай, будаўнічых матэрыялаў, харчовай прамысловасці. Ветка — цэнтр мастацкага промысла (разьбярства па дрэве).

Культура

• Веткаўскі музей народнай творчасці.

Славутасці

• Шэраговая забудова XIX—першай паловы XX ст.
• Былы дом купца Грошыкава (1897), пл. Чырвоная, 5 —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 313Г000146шыфр 313Г000146
• Спаса-Праабражэнская царква
• Стараверскія могілкі
• Брацкая магіла (1943), вул. Савецкая —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 313Д000145шыфр 313Д000145
• Гарадзішча перыяду ранняга жалезнага веку (1-е тысячагоддзе да н.э. — 1-е тысячагоддзе н.э.), 3 км на поўнач ад горада, на беразе р.Сож, урочышча Цялячае —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 313В000147шыфр 313В000147

Вядомыя асобы

Асноўны артыкул: Вядомыя асобы Веткі

• Тамара Яўгенаўна Гаробчанка (нар. 1942) — беларускі тэатразнавец.
• Яўген Палікарпавіч Гаробчанка (1917—1947) — беларускі акцёр.
• Дзмітрый Міхайлавіч Кавалёў — савецкі паэт
• Валерый Ільіч Кожар (1937—2020) — беларускі архітэктар.
• Акім Рыгоравіч Курачкін — беларускі скульптар
• Міхаіл Васільевіч Селькін — беларускі навуковец-алгебраіст
• Морыс Голубаў (англ.: Maurice Golubov) (1905—1987) — амерыканскі мастак[6]
• Майсей Барысавіч Нэйман (1898—1967) — савецкі фізікахімік.
• Самуіл Вульфавіч Ратнер (1910—1992) —— савецкі кампазітар.
• Айзік Фрэйдкін (1892—1941) — яўрэйскі пісьменнік, перакладчык[7]
• Мордхе Эрліх (1873—1931) — яўрэйскі пісьменнік[8]

Галэрэя

• Веткаўскі раённы савет дэпутатаў
• Веткаўскі раённы выканаўчы камітэт
• Веткаўскі цэнтр культуры і народнай творчасці
• Веткаўскі раённы цэнтр гігіены і эпідэміялогіі
• Брама дома Грошыкава (Веткаўскі музей стараверства і беларускіх традыцый імя Ф. Р. Шклярава)
• Помнік славутым ураджэнцам Веткаўскага раёна
• Панарама Чырвонай Плошчы
• Аўтастанцыя
• Будынак пошты
• Будынак МНС
• Помнік вызваліцелям г. Ветка ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў
• Помнік зніклым пасля Чарнобыля вёскам

Гл. таксама

• Гарады Гомельскай вобласці
• Гарады Беларусі

Зноскі

1. ↑ Численность населения на 1 января 2022 г. и среднегодовая численность населения за 2021 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2022.
2. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4 (DJVU).
3. 1 2 Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2017 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2016 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу(руск.) . Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (29 сакавіка 2017). Праверана 3 красавіка 2017.
4. 1 2 3 Беларусь, 1995
5. ↑ Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2016 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2015 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу(руск.) . Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (30 сакавіка 2016). Праверана 3 красавіка 2017.
6. ↑
7. ↑
8. ↑

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4), ISBN 985-11-0035-8.
• Ветка // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 158. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ветка
• Геаграфічныя звесткі па тэме Ветка на OpenStreetMap