Германскі Камерун

Герма́нскі Камеру́н (ням.: Kamerun) — былая заходнеафрыканская калонія Германскай імперыі, якая існавала ў перыяд 1884—1916 гадоў на землях сучаснай Рэспублікі Камерун. У склад Германскага Камеруна ўваходзілі паўночныя зямлі Габона і Рэспублікі Конга, заходнія землі ЦАР, паўднёва-заходнія землі Чада, а таксама малая частка зямель усходняй Нігерыі.

Гісторыя

Першыя гандлёвыя кампаніі

Першы нямецкі гандлёвы пост у раёне Дуалы (сучасная Дуала) у дэльце ракі Камерун (цяпер — Вуры) была створана ў 1868 годзе Гамбургскай гандлёвай кампаніяй C. Верман. Агент фірмы ў Габоне Яганес Тормелен вырашыў пашырыць дзейнасць да дэльты Камеруна. У 1874 годзе сумесна з Вільгельмам Янцанам, агентам Вермана з Ліберыі, яны заснавалі сваю ўласную кампанію «Янцан і Тормелен».

Развіццё калоніі

Абодва заходнеафрыканскія гандлёвыя дамы пашырылі суднаходства за кошт сваіх ветразных судоў і параходаў, і адкрылі рэгулярныя пасажырскія і грузавыя перавозкі паміж Гамбургам і Дуалай[2]. Гэтыя і іншыя кампаніі набылі шырокія зямлі ў мясцовых правадыроў і пачалі сістэматычныя аперацыі над плантацыямі.

Да 1884 года Адольф Верман, які прадстаўляў усе заходнеафрыканскія кампаніі, хадайнічаў імперскае знешнепалітычнае ведамства да «абароны» з боку нямецкай імперыі. Канцлер Ота фон Бісмарк імкнуўся выкарыстоўваць трэйдараў на баку праўлення рэгіёнам праз «чартарныя кампаніі». Тым не менш, у адказ на прапанову Бісмарка, кампаніі адклікалі свае заявы[3].

У аснове камерцыйных інтарэсаў ляжала імкненне да выгаднай гандлёвай дзейнасці пад абаронай Германскай імперыі, але яны былі поўныя рашучасці застацца ў боку ад палітычных абавязацельстваў. У рэшце рэшт, Бісмарк саступіў месца Верману і даручыў адміралцейству накіраваць кананерскія лодкі. У якасці абароны нямецкіх інтарэсаў малы вартавы катар SMS Möwe прыбыў да берагоў Заходняй Афрыкі[4].

Пратэктарат Камерун быў створаны ў добра вядомы перыяд імперыялістычнай Еўропы «Бойкі за Афрыку». Нямецкі даследчык, лекар, імператарскі консул і ўпаўнаважаны па Заходняй Афрыцы Густаў Нахцігаль быў рухаючай сілай у кірунку стварэння калоніі. Да таго часу больш за дзесятак нямецкіх кампаній, якія базуюцца ў Гамбургу і Брэмене, ажыццяўлялі гандлёвую дзейнасць у Камеруне.

Росквіт

Дзякуючы субсідыям з імперскай казны, у калоніі пабудавалі дзве лініі чыгункі з партовага горада Дуала да сельскагаспадарчай плантацыі: на Паўночнай лініі 160 км да гары Манегуа, і 300 км магістралі да горада Макак (Цэнтральная правінцыя Камеруна), што на рацэ Ненг. Калонія валодала шырокай паштовай і тэлеграфнай сістэмамі, а таксама сеткай рачной навігацыі з дзяржаўнымі судамі, якія звязвалі ўзбярэжжа з унутранымі рэгіёнамі. Пратэктарат быў павялічаны і ператвораны ў Новы Камерун у 1911 годзе ў рамках урэгулявання Агадзірскага крызісу, зыходзячы з Фескага дагавора.

Раздзел

Калонія была захоплена ў 1916 годзе англічанамі і французамі ў гады Першай сусветнай вайны. Пасля паразы Германіі, у адпаведнасці з Версальскім мірным дагаворам, Германскі Камерун быў падзелены на дзве часткі. Зыходзячы з мандатаў Лігі Нацый, адна частка адышла Францыі (Французскі Камерун), іншая Вялікабрытаніі (Брытанскі Камерун). У выніку зліцця ў 1961 годзе Французскага і часткі Брытанскага Камеруна з’явілася новая незалежная дзяржава — Рэспубліка Камерун.

Урад

Імператары:

• Вільгельм I (1871—1888)
• Фрыдрых III (1888)
• Вільгельм II (1888—1918)

Кіраўнікі ўрада:

• Густаў Нахцігаль (1884)
• Еска фон Путкамер (1887—1906)
• Тэадор Зайц (1907—1910)
• Ота Глайм (1910—1912)
• Карл Эбермайер (1912—1916)

Гл. таксама

• Гісторыя Камеруна
• Новы Камерун
• Германская Паўднёва-Заходняя Афрыка
• Тогаленд
• Германская Усходняя Афрыка
• Камерунская кампанія

Зноскі

1. ↑ http://www.ub.bildarchiv-dkg.uni-frankfurt.de/Bildprojekt/Lexikon/php/suche_db.php?suchname=Buea
2. ↑ Washausen, 1968
3. ↑ Washausen, 1968, с. 116
4. ↑ Haupt, 1984, с. 57

Літаратура

• Jonas Bakoubayi Billy: Musterkolonie des Rassenstaats: Togo in der kolonialpolitischen Propaganda und Planung Deutschlands 1919-1943,J. H. Röll-Verlag, Dettelbach 2011, ISBN 978-3-89754-377-5
• DeLancey, Mark W.; DeLancey, Mark D. Historical Dictionary of the Republic of Cameroon (англ.) . — 3rd. — Lanham, Maryland: The Scarecrow Press(англ.) бел., 2000. — ISBN 0-8108-3775-7.
• DeLancey, Mark W.; DeLancey, Mark D. Historical Dictionary of the Republic of Cameroon (англ.) . — Lanham, Maryland: The Scarecrow Press(англ.) бел., 2000.
• Haupt, Werner. Deutschlands Schutzgebiete in Übersee 1884-1918 (ням.) . — Friedberg: Podzun-Pallas Verlag, 1984. — ISBN 3-7909-0204-7.
• Hoffmann, Florian. Okkupation und Militärverwaltung in Kamerun. Etablierung und Institutionalisierung des kolonialen Gewaltmonopols (ням.) . — Göttingen: Cuvillier Verlag(англ.) бел., 2007. — ISBN 3-86727-472-2.
• Washausen, Helmut. Hamburg und die Kolonialpolitik des Deutschen Reiches (ням.) . — Hamburg: Hans Christians Verlag, 1968.