Краснэ (Львоўская вобласць)

У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Краснэ.

Краснэ (укр.: Красне) — пасёлак гарадскога тыпу ў Львоўскай вобласці Украіны ў складзе Бускага раёна, размешчаны ў 4 км на поўдзень ад райцэнтра і за 50 км на ўсход ад Львова.

Геаграфія

Краснэ размешчана пры рацэ Галагорцы (басейн Заходняга Буга), на Красненскай раўніне. Краснэ - вузлавая станцыя, ад якой ідуць адгалінаванні чыгункі на Львоў, на Золачыў і Цярнопаль, Броды і Здалбуніў.

Гісторыя

Археалагічныя помнікі, знойдзеныя падчас раскопак 1930 г., сведчаць аб тым, што тэрыторыя мястэчка і яго ўскраін была заселеная яшчэ ў пачатку жалезнага веку плямёнамі так званай Высоцкай культуры. Гэта пацвярджаецца знойдзенымі бронзавымі ўпрыгожваннямі і гліняным посудам.

Упершыню ў дакументах сяло пад назвай Краснэ згадваецца ў 1476 г. У сярэдзіне XVII ст. тут пражывала больш за 100 чал. У вёсцы быў каралеўскі фальварак з броварам і вінакурня, у якім жыў падстараста. Ён ажыццяўляў усе каралеўскія загады і збіраў падаткі з насельніцтва. У кастрычніку 1648 г. праз Краснэ праходзілі казацкія войскі, якія і разграмілі фальварак.

Да 1772 г. Краснэ ўваходзіла ў Бускі павет Бэлзкага ваяводства. Пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай яно стала ўласнасцю польскіх магнатаў. У 1788 г., у абмен на іншыя ўладанні, сяло перайшло да рук княгіні Вікторыі Яблонскай, а з часам зноў мяняла уладальнікаў.

У 1870-х гадах Краснэ перажыла значныя змены. Пачалася пракладка чыгункі ад Львова да Валачыска, якая прайшла праз Краснэ. Тут былі пабудаваныя станцыя і дэпо. Малавядомае сяло хутка становіцца важным чыгуначным пунктам. Краснэ расце, павялічваецца колькасць насельніцтва. Акрамя ўкраінцаў тут пасяляюцца палякі, якія абслугоўвалі чыгунку і некалькі габрэйскіх сем’яў, якія займаліся гандлем.

У 1858 г. была адкрыта школа на ўкраінскай мове навучання, але ў пачатку ХХ ст. мова навучання ў ёй была заменена польскай. Таксама была заснавана прыватная школа з польскай мовай навучання.

У гады Першай сусветнай вайны Краснэ разам з вузлавой станцыяй знаходзілася паблізу месцаў кравапралітных баёў. Падчас ваенных дзеянняў 1915 г. фронт прайшоў па рацэ. Баі доўжыліся 8 тыдняў, у выніку чаго згарэла частка пасёлка, сядзіба, вінакурня, млын. 28 жніўня 1915 г. рускія войскі адступілі і ў мястэчку аднавілася аўстрыйская ўлада. У пасёлку размясціліся ваенныя рамонтныя майстэрні, аэрадром, склады боепрыпасаў, кравецкія і іншыя майстэрні, дзе разам з ваеннапалоннымі працавалі і мясцовыя жыхары.

У траўні Краснэ акупавалі польскія войскі, а ў канцы ліпеня 1920 г. у пасёлак ўступілі перадавыя атрады будзёнаўскай конніцы. У першай палове верасня гэтага ж года савецкія войскі пакінулі Краснэ, у сяло зноў вярнуліся палякі.

У выніку савецка-польскай вайны у канцы верасня 1939 г. Краснэ ўвайшло ў склад УССР. У вёсцы пачаліся працэсы калектывізацыі, некаторыя жыхары былі рэпрэсаваныя.

29 чэрвеня 1941 г., падчас Другой сусветнай вайны, Краснэ захапілі нямецкія войскі. Больш за трох гадоў пасёлак быў пад нямецкай акупацыяй. 17 ліпеня 1944 г. перадавы атрад 9-га мехкорпуса Чырвонай Арміі заняў Краснэ, захапіўшы на станцыі да 150 вагонаў, часткай з грузамі, санітарны цягнік і 3 спраўных паравоза.

Да 1959 г. пасёлак становіцца раённым цэнтрам. У 1953 г. Краснэ стала пасёлкам гарадскога тыпу ў Бускім раёне Львоўскай вобласці.

Зноскі