Мсціслаўскі раён

Мсціслаўскі раён — адміністрацыйная адзінка ў складзе Магілёўскай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр — горад Мсціслаў. Утвораны ў 1924 г.

Геаграфія

Плошча 1300 км². Мсціслаўскі раён размешчаны ў межах Аршанска-Магілёўскай раўніны. Тэрыторыя раёна размешчана ў межах Горацка-Мсціслаўскай узвышанай раўніны. Паверхня плоскахвалістая, 79 % яе на вышыні 180—200 м. Найвышэйшы пункт — 239 м. Агульны нахіл з поўначы на поўдзень. Пашыраны яры і суфазійныя западзіны.

Карысныя выкапні: торф, гліны і суглінкі, пясчана-друзавы матэрыял, будаўнічыя пяскі, цэментавыя суглінкі; сустракаюцца радовішчы сапрапелю, фасфарытаў, мелу.

Клімат Мсціслаўшчыны ўмерана-кантынентальны, вільготны. Сярэдняя тэмпература студзеня — −8,1 градусаў, ліпеня — +18 градусаў. Ападкаў — 602 мм за год. Вегетацыйны перыяд — 185 дзён.

Асноўныя рэкі — Сож з прытокамі, Віхра, Чорная Натапа, Малатоўка, Волчас, Кашанка (прыток Проні), Рамясцвянка (прыток Быстрай). Іншыя рэкі: Дамалка.

Лясістасць складае 17 %. Большасць лясоў знаходзіцца ў заходняй і паўднёвай частках раёна. Плошча балот — 70 км².

Гісторыя

Раён утвораны 17 ліпеня 1924 г.

Вядомыя землякi i жыхары

• Іван Кірылавіч Вальваценка — Герой Савецкага Саюза.
• Максім Гарэцкі (1893, в. Малая Багацькаўка — 1938) — пісьменнік, дзеяч беларускага адраджэння.
• Лявон Вітан-Дубейкаўскі (1869—1940) — беларускі палітычны і грамадскі дзеяч, паэт, інжынер-будаўнік, архітэктар.
• Васіль Мікалаевіч Еўцыхевіч (1911—1980) — вучоны-географ і педагог. Нарадзіўся ў вёсцы Свяцілаўка[4].
• Васіль Пракопавіч Жураўлёў — беларускі крытык і літаратуразнавец.
• Павел Антонавіч Левановіч — беларускі празаік, публіцыст.
• Аляксандр Іосіфавіч Падлужны — беларускі мовазнавец, Акадэмік НАНБ.
• Ганна Іосіфаваўна Сапрыка — беларуская пісьменніца, перакладчык.
• Вольга Пракопаўна Уласенка — Герой Сацыялістычнай Працы.
• Міхаіл Аляксандравіч Уласенка (1937, в. Юшкавічы) — беларускі пісьменнік.
• Георгій Фёдаравіч Юрчанка — беларускі паэт-сатырык.

Дэмаграфія

Насельніцтва раёна складае 28,5 тыс. чалавек, у тым ліку ў гарадскіх умовах пражываюць каля 12 тыс. Усяго акрамя Мсціслава налічваецца 168 населеных пунктаў. У 1995 годзе насельніцтва раёна складала 33,2 тыс. чалавек[5].

Транспарт

Праз раён праходзяць: чыгунка лініі Орша — Крычаў, аўтадарогі на Магілёў, Крычаў, Горкі, Смаленск.

Старшыні Мсціслаўскага райвыканкама

• студзень 2017 — 15 кастрычніка 2019 — Аляксандр Іванавіч Пракопаў
• з 15 кастрычніка 2019 — Дзмітрый Леанідавіч Пімашэнка

Зноскі

1. 1 2 3 Вынікі перапісу 2009 года
2. ↑ «Дзяржаўны зямельны кадастр Рэспублікі Беларусь» (па стане на 1 студзеня 2011 г.)
3. ↑ GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
4. ↑ Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ ім. Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 269.
5. ↑ Беларусь, 1995

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 10: Малайзія — Мугаджары. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10), ISBN 985-11-0035-8.
• Мсціслаўскі раён // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 501—502. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі

• Мсціслаўскі раённы выканаўчы камітэт (руск.)
• Мсціслаўскі раён на сайце Магілёўскага аблвыканкаму(недаступная спасылка) (руск.)
• Рэгіянальны інфармацыйны партал horki.info
• Карты і агульныя звесткі на emaps-online
• Славутыя мясціны на партале globustut.by