Пачапава (Баранавіцкі раён)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Пачапава.

Пача́пава[1] (трансліт.: Pačapava, руск.: Почапово) — аграгарадок у Баранавіцкім раёне Брэсцкай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр Пачапаўскага сельсавета. Знаходзіцца на рэчцы Пачапаўка, за 40 км на паўночны захад ад горада Баранавічы, за 8 км ад чыгуначнай станцыі Моўчадзь.

Да Пачапава далучана суседняя вёска Карсакоўшчына.

Гісторыя

У 1428 годзе ўласнасць вялікага князя Вітаўта. У 1567 годзе маёнтак, уласнасць Яна Кміты Стрэтавіча, які выстаўляў 15 коннікаў. У 1567 годзе ўласнасць Міхаіла Богушавіча Пачапаўскага, які выстаўляў 2 коннікаў.

У XVIII ст. маёнтак Корсакаў у складзе Рэчы Паспалітай. З 1793 года сяло, цэнтр воласці Навагрудскага павета.

У 1863 годзе адкрыта народнае вучылішча. У 1867 годзе тут была пабудавана на сродкі мясцовых жыхароў і дзяржавы новая прыходская Свята-Пакроўская праваслаўная царква. Праваслаўны прыход налічваў каля 3 тысяч прыхаджан, з якіх пісьменныя складалі 8 працэнтаў (1879). Царква мела каля 60 дзесяцін зямлі, у тым ліку 40 ворыва. У першай палавіне 1880-х гадоў 20 двароў, 204 жыхары, дзейнічалі валасное праўленне, народнае вучылішча, праваслаўная царква, за 3 вярсты ад сяла знаходзіўся вінакурны завод.

Асноўным заняткам тутэйшага насельніцтва былі земляробства і жывёлагадоўля. Для кожнай сялянскай сям’і былі ўласцівы таксама такія промыслы, як прадзенне, ткацтва, шыццё адзення, збор ягад, грыбоў, лекавых траў, пляценне кошыкаў. Бытавалі кавальскі і сталярны промыслы.

На пачатку XX ст. працавала народнае вучылішча (у 1901 годзе навучаліся 85 хлопчыкаў і 19 дзяўчынак).

З 1921 года ў складзе Польшчы, цэнтр Пачапаўскай гміны Навагрудскага павета.

З 1939 года ў складзе БССР. З 12 кастрычніка 1940 года цэнтр сельсавета Гарадзішчанскага раёна Баранавіцкай, з 8 студзеня 1954 года Брэсцкай абласцей, з 25 снежня 1962 года ў Баранавіцкім раёне.

У Вялікую Айчынную вайну з канца чэрвеня 1941 года да 9 ліпеня 1944 года вёска акупіравана нямецка-фашысцкімі захопнікамі. У маі 1943 года гітлераўцы спалілі 64 двары і загубілі 41 жыхара. Пасля вайны вёска адноўлена.

Інфраструктура

На тэрыторыі вёскі знаходзяцца сядзібы сельсавета і саўгаса, ветэрынарны ўчастак, механічныя майстэрні, магазін, аддзяленне сувязі, Дом культуры, бібліятэка, сярэдняя школа, дзіцячы сад-яслі.

Насельніцтва

• 50 двароў, 345 жыхароў (1909)
• 32 двары, 229 жыхароў (1921)
• 83 двары, 311 жыхароў (1940)
• 302 жыхары (1959)
• 313 жыхары (1970)
• 62 двары 283 жыхары (1998)

Славутасці

• Свята-Пакроўская царква (1867)
• Праваслаўная капліца Святога Мікалая на могілках (XIX ст.)
• Абеліск на брацкай магіле 9 партызан (1983)

• Абеліск на ўшанаванне памяці 84 землякоў, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну (1975)

• Свята-Пакроўская царква з брамай-званіцай
• Агароджа царквы з вежай
• Капліца Святога Мікалая

Вядомыя асобы

• Міхаіл Ігнатавіч Аверын (1891—1943) — дзяржаўны дзеяч БССР.

Зноскі

1. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. ISBN 978-985-458-198-9. (DJVU)

Літаратура

• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя ў 15 тамах. Т. 3, кн. 1. Брэсцкая вобласць / пад навук. рэд. А. І. Лакоткі. — Мн.: БелЭн, 2006. ISBN 985-11-0373-X.
• Памяць. Баранавічы. Баранавіцкі раён. Мінск, Белта, 2000, стар 719.
• Poczepowo // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. — Tom XIII (Warmbrun — Worowo), 1893. — S. 354 (польск.)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Пачапава (Баранавіцкі раён)
• Вёска Пачапава на сайце «Глобус Беларусі»
• Вёска Пачапава на Radzima.org