Хоўхлава

Хо́ўхлава[1] (трансліт.: Choŭchlava, руск.: Холхлово) — аграгарадок у Маладзечанскім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Хажоўскага сельсавета. Знаходзіцца за 23 км на поўдзень ад горада Маладзечна, за 82 км ад Мінска[2].

Гісторыя

Першы пісьмовы ўспамін пра Хоўхлу як умацаваны замак датуецца 1437 годам. У 1499 годзе згадваецца фальварак[3].

У сярэдзіне XVI стагоддзі ў тутэйшай друкарні адну з сваіх кніг надрукаваў Сымон Будны. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Хоўхла ўвайшла ў склад Менскага павета Менскага ваяводства[4]. З 1780 года мястэчка знаходзілася ва ўладанні Галімскіх[5].

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Хоўхла апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Вілейскім павеце. У пачатку XIX стагоддзя паселішча перайшло ў валоданне Карніцкіх.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Хоўхла апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у гміне Гарадок Маладзечанскага павета Віленскага ваяводства.

У 1939 годзе Хоўхла ўвайшла ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 года зрабілася цэнтрам сельсавета. Статус паселішча панізілі да вёскі. Да 2013 года вёска ўваходзіла ў склад Хоўхлаўскага сельсавета[6].

Насельніцтва

• XX стагоддзе: 1999 год — 465 жыхароў.
• XXI стагоддзе: 2003 год — 435 жыхароў, 160 двароў[2].; 2009 год — 414 жыхароў.

Славутасці

• Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі (1738 год, драўляны) — помнік архітэктуры барока.
• Капліца-пахавальня Язвінскіх (1846—1847 гады, цагляная) — помнік архітэктуры класіцызму.
• Брацкая магіла савецкіх воінаў і партызан.
• Помнік землякам, загінуўшым у Вялікую Айчынную вайну.

Страчаная спадчына

• Царква Нараджэння Божай Маці (1738 год, драўляная)

Вядомыя ўраджэнцы

• Тадэвуш Антонавіч Кокштыс (нар. 1934) — беларускі акцёр.

Зноскі

1. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
2. 1 2 Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 17: Хвінявічы — Шчытні. — С. 51. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17), ISBN 985-11-0035-8.
3. ↑ Лойка, П. А. Прыватнаўласніцкія сяляне Беларусі: Эвалюцыя феадальнай рэнты ў другой палове ХVІ—ХVIII ст. / П. А. Лойка; АН БССР, Інстытут гісторыі; Пад рэд. В. І. Мялешкі. — Мн.: Навука і тэхніка, 1991. — 111 с. — С. 24. — ISBN 5-343-00563-2. Са спасылкай на: ЦГДА БССР. — Ф. 1747. — Воп. 1. — Спр. 36. — Арк. 44—46.
4. ↑ Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 296. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
5. ↑ Chołchło // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — Warszawa, 1880. S. 624.
6. ↑ Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234 Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области Архівавана 31 сакавіка 2016.

Літаратура

• Chołchło // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — Warszawa, 1880. — S. 624
• Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Минская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2009. — С. 17. — 60 с. — 20 000 экз. — ISBN 978-985-508-174-7. (руск.)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Хоўхлава