Акулінцы

Аку́лінцы[1] (трансліт.: Akulincy, руск.: Акулинцы) — вёска ў Магілёўскім раёне Магілёўскай вобласці. Уваходзіць у склад Сухарэўскага сельсавета. Размешчана за 20 км на ўсход ад Магілёва і чыгуначнай станцыі Лупалава на лініі Магілёў—Крычаў. Рэльеф раўнінны. На поўнач праходзяць меліярацыйныя каналы, злучаныя з р. Чэрня (прыток р. Рудзея). Транспартныя сувязі па шашы Магілёў—Мсціслаў, якая праходзіць каля вёскі.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Вядома ў Вялікім Княстве Літоўскім з пачатку 17 ст. У 1604 годзе сяло (27 двароў) у Брылёўскім войтаўстве Магілёўскага староства-эканоміі Аршанскага павета Віцебскага ваяводства, дзяржаўная ўласнасць. У 1635 годзе 57 двароў. У 1742 годзе мелася карчма.

Пад уладай Расійскай імперыі

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай у 1772 годзе апынулася ў складзе Расійскай імперыі.

У 1785 годзе ў складзе маёнтка Сухары Чавускага павета, уласнасць памешчыка. У 1887 годзе адкрыта школа, якая размяшчалася ў наёмным памяшканні. Паводле перапісу 1897 года ў Чартоўскай воласці Чавускага павета Магілёўскай губерні.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай вёска абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 года згодна з пастановай I з’езда КП(б) Беларусі ўвайшла ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала яе разам з іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У сакавіку 1924 года вёску вярнулі БССР. На базе дарэвалюцыйнай створана працоўная школа І-й ступені, у якой у 1925 годзе было 50 вучняў. З 20 жніўня 1924 года ў Сухарэўскім сельсавеце Лупалаўскага раёна, з 2 сакавіка 1931 года ў Чавускім раёне, з 20 лютага 1938 года ў Магілёўскай вобласці. У 1930-я гг. вяскоўцы ўступілі ў калгас.

У Вялікую Айчынную вайну з ліпеня 1941 года да 27 чэрвеня 1944 года акупіравала нямецка-фашысцкімі захопнікамі. З 22 студзеня 1965 года ў Магілёўскім раёне. У 1990 годзе ў складзе калгаса «Камуністычны маніфест» (цэнтр — в. Сухары). Размяшчалася ферма буйной рагатай жывёлы.

Планіроўка

Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з паўднёвага захаду на паўночны ўсход і забудаванай двухбакова, няшчыльна традыцыйнымі драўлянымі дамамі сядзібнага тыпу.

Насельніцтва

• XVIII стагоддзе:
  • 1785 — 44 двары, 271 жыхар.
• XIX стагоддзе:
  • 1897 — 69 двароў, 483 жыхары.
• XX стагоддзе:
  • 1909 — 76 двароў, 591 жыхар.
  • 1926 — 118 двароў, 643 жыхары.
  • 1990 — 37 гаспадарак, 53 жыхары.
• XXI стагоддзе:
  • 2007 — 8 гаспадарак, 8 жыхароў.

Вядомыя асобы

• Уладзімір Мікалаевіч Канаплёў — дзяржаўны дзеяч Беларусі.
• Сяргей Цярэнцьевіч Лодысеў — наркам юстыцыі БССР

Зноскі

1. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Магілёўская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2007. — 406 с. ISBN 978-985-458-159-0. (DJVU)

Літаратура

• Акулінцы // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 6, кн. 2. Магілёўская вобласць / У. Д. Будзько і інш. — Мн.: БелЭн, 2009. — 591 с. ISBN 978-985-11-0440-2.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Акулінцы