Быстрык (Магілёўскі раён)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Быстрык.

Бы́стрык[1] (трансліт.: Bystryk, руск.: Быстрик) — вёска ў Магілёўскім раёне Магілёўскай вобласці. Уваходзіць у склад Падгор’еўскага сельсавета. Размешчана за 15 км на паўднёвы ўсход ад Магілёва і чыгуначнай станцыі Лупалава на лініі Магілёў — Крычаў. Рэльеф раўнінны, на поўдзень мяжуе з лесам. Транспартныя сувязі па шашы Магілёў — Слаўгарад, якая праходзіць праз вёску.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Вядома ў Вялікім Княстве Літоўскім з пачатку XVII ст. У 1604 годзе сяло Быстрык-Будзішча ў Вяйнянскім войтаўстве Магілёўскага староства-эканоміі Аршанскага павета Віцебскага ваяводства, дзяржаўная ўласнасць. У 1635 годзе сяло Быстрык (яно ж Будзішча). У 1742 годзе дзейнічала царква.

Пад уладай Расійскай імперыі

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай у 1772 годзе апынулася ў складзе Расійскай імперыі. У 1785 годзе сяло Быстранка ў Чавускім павеце. У 1850 годзе ў складзе маёнтка Вейна, меўся шынок. Паводле перапісу 1897 года ў Галянёўскай воласці Чавускага павета Магілёўскай губерні, дзейнічаў заезны дом.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай вёска абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 года згодна з пастановай I з’езда КП(б) Беларусі ўвайшла ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала яе разам з іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. З 26 красавіка 1919 года ў Гомельскай губерні РСФСР.

У сакавіку 1924 года вёску вярнулі БССР. З 20 жніўня 1924 года ў Амхаўскім сельсавеце Лупалаўскага раёна Магілёўскай акругі (да 26 ліпеня 1930), з 2 сакавіка 1931 года Магілёўскага раёна, з 20 лютага 1938 года ў Магілёўскай вобласці. У 1918 годзе адкрыта школа, для якой у 1923 годзе пабудавана памяшканне. У 1925 годзе ў школе было 35 вучняў.

У 1929 годзе арганізаваны калгас «Воля», дзейнічала кузня.

У Вялікую Айчынную вайну з ліпеня 1941 года да 27 чэрвеня 1944 года акупіравана нямецка-фашысцкімі захопнікамі. З 1954 года ў Нядашаўскім сельсавеце. У 1990 годзе у складзе саўгаса «Магілёўскі» (цэнтр — в. Амхавая 1), працаваў фельчарска-акушэрскі пункт.

Планіроўка

Планіровачна складаецца з прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з паўднёвага ўсходу на паўночны захад і забудаванай двухбакова, шчыльна традыцыйнымі драўлянымі дамамі сядзібнага тыпу.

Насельніцтва

• XVII стагоддзе:
  • 1604 — 44 двары.
  • 1635 — 42 двары.
• XVIII стагоддзе:
  • 1785 — 18 двароў, 155 жыхароў.
• XIX стагоддзе:
  • 1897 — 27 двароў, 218 жыхароў.
• XX стагоддзе:
  • 1909 — 213 жыхароў.
  • 1926 — 66 двароў, 342 жыхары.
  • 1990 — 63 гаспадаркі, 138 жыхароў.
• XXI стагоддзе:
  • 2007 — 38 гаспадарак, 56 жыхароў.

Зноскі

1. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Магілёўская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2007. — 406 с. ISBN 978-985-458-159-0. (DJVU)

Літаратура

• Быстрык // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 6, кн. 2. Магілёўская вобласць / У. Д. Будзько і інш. — Мн.: БелЭн, 2009. — 591 с. ISBN 978-985-11-0440-2.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Быстрык (Магілёўскі раён)