Германавічы

Герма́навічы[1] (трансліт.: Hiermanavičy, руск.: Германовичи) — аграгарадок у Шаркаўшчынскім раёне Віцебскай вобласці, на рацэ Дзісна. Уваходзіць у склад і з’яўляецца цэнтрам Германавіцкага сельсавета. Насельніцтва 645 чал. (2006). Знаходзіцца за 18 км на паўночны ўсход ад Шаркаўшчыны.

Гісторыя

Першы пісьмовы ўспамін пра Германавічы (Ерманавічы) як сяло на мяжы Віленскага і Полацкага ваяводстваў датуецца 1563. Імаверна, мястэчка належала да маёнтку Сапегаў з цэнтрам у Іказні. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай (1565—1566) Германавічы ўвайшлі ў склад Браслаўскага павета Віленскага ваяводства.

У 1739 Юзаф Станіслаў Сапега прадаў мястэчка Германавічы з фальваркам Шабалаўшчына інфлянцкаму пану Яну фон Экель Гілзену. 3 гэтага часу Германавічы — цэнтр асобнага маёнтка, які ахопліваў вёскі Атокі, Белы Двор, Марыямпаль, Перамены, Пузаны, Рэчкі, Юзафоў. У 1782 мястэчка перайшло ў валоданне Шырынаў: Ігнацій заснаваў тут касцёл, яго сын Юстын — капліцу.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Германавічы апынуліся ў складзе Расійскай імперыі, у Дзісенскім павеце. Па скасаванні прыгоннага права ў 1861 мястэчка зрабілася цэнтрам воласці. У кан. XIX ст. у Германавічах працавалі вінакурны завод, млын, крама, карчма.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Германавічы апынуліся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе сталі цэнтрам гміны Дзісенскага павета Віленскага ваяводства. У 1927 у палацы адкрылася школа.

У 1939 Германавічы ўвайшлі ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 сталі цэнтрам сельсавета Шаркоўшчынскага раёна. Статус паселішча змянілі да вёскі.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1900 — каля 300 чал.
• XX стагоддзе: 1970 — 649 чал., 209 двароў; 1992 — 750 чал., 290 двароў[2].
• XXI стагоддзе: 2006 — 645 чал.

Інфраструктура

У Германавічах працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, бальніца, бібліятэка, дом культуры, пошта.

Эканоміка

Цэнтр сельскагаспадарчага кааператыва «Германавічы».

Турыстычная інфармацыя

Дзейнічаюць Германавіцкі музей мастацтва і этнаграфіі імя Я. Драздовіча, школьны гістарычна-краязнаўчы музей.

Памятныя мясціны

• Касцёл Перамянення Гасподняга (1787)
• Свята-Успенская царква
• Могілкі: хрысціянскія; польскіх салдат
• Палацава-паркавы комплекс Шырынаў (XVIII ст.)

Страчаная спадчына

• Капліца Святых Апосталаў Пятра і Паўла (1826)

Галерэя

• Краявіды Германавічаў
• Касцёл Перамянення Гасподняга
• Касцёл, інтэр’ер
• Палацава-паркавы комплекс Шырынаў
• Палац

Зноскі

1. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).
2. ↑ Вячаслаў Насевіч. Германавічы // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1994. — 537 с., [8] к.: іл. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0. С. 519.

Літаратура

• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1994. — 537 с., [8] к.: іл. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0.
• Hermanowicze // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XV, cz. 1: Abablewo — Januszowo. — Warszawa, 1900. S. 556.
• Nowe Hermanowicze // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VII: Netrebka — Perepiat. — Warszawa, 1886. S. 222.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Германавічы
• Германавічы на сайце Глобус Беларусі (руск.)
• Германавічы на Radzima.org
• Германавічы на wikimapia.org
• Надвор’е ў Германавічах