Жамыслаўль

Жамысла́ўль[2] (трансліт.: Žamyslaŭĺ, руск.: Жемыславль) — аграгарадок у Іўеўскім раёне Гродзенскай вобласці, на правым беразе ракі Гаўя. Уваходзіць у склад Суботніцкага сельсавета.

Гісторыя

Мяркуецца, што першай назвай паселішча была Пятроўшчына, а маёнтак зваўся Кандрацішкі. Мясцовасць уваходзіла ў склад Ашмянскага павета Віленскага ваяводства і знаходзілася ва ўладанні Яна Зяновіча. У 1587 г. яго дзеці прадалі Кандрацішкі ашмянскаму падкаморніку Стэфану Роскаму. У той час да маёнтку належалі вёскі Шайдзюны, Высоцкія, Жамайтукі, а таксама частка пушчы, што ляжала ўздоўж дарогі з Дзевянішак у Навагрудак.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Жамыслаўль апынуўся ў складзе Расійскай імперыі і належаў шляхецкаму роду Шчытоў. Юзаф Шчыт прадаў вёску ў 1806 г. Антону Нестару Кеневічу, маянткоўцу Мазырскага павета.

4 студзеня 1807 г. Якуб Умястоўскі набыў маёнтак у Антона Нестара Кеневіча, мазырскага земскага суддзі, распачаў тут будову палаца. Якуб пераехаў у Жамыслаўль з Клявіцы, якую разам з братам Марцінам яны купілі ў Вінцэнта Грабскага ў 1786 г. Якуб Умястоўскі любіў падабенства, таму дом стаў паменшанай копіяй Лазенкоўскага палаца ў Варшаве.

Каля 1861 г. у склад маёнтку Жамыслаўль уваходзіла 13 мясцовасцей, у тым ліку вёскі: Бялыншчына, Навасады, Раманы, Рыбакі, Шайдзюны, Шаркуці, Высоцкія, Жамайтукі.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Жамыслаўль апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, з 1939 г. — у складзе БССР. У 1940—1960 гадах цэнтр Жамласлаўскага сельсавета.

19 лістапада 2000 г. у Жамыслаўлі адбылося ўрачыстае асвячэнне каталіцкай капліцы пад тытулам Хрыста Валадара[3].

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1861 — 475 чал. (у маёнтку)

Славутасці

• Вінакурня (1885)
• Гаспадарчы двор (XIX ст.)
• Палацава-паркавы комплекс Умястоўскіх (2-я пал. XVIII—XIX стст.; паменшаная копія Лазенкоўскага палаца ў Варшаве)
• Жамыслаўскі ясень — батанічны помнік прыроды рэспубліканскага значэння.

Страчаная спадчына

• Дом адпачынку (1930-я)

Галерэя

• Старыя выявы Жамыслаўлі
• Палац. Н. Орда, XIX ст.
• Чорна-белая версія
• Палац з іншага боку
• Палац, 1916

Вядомыя асобы

• Тадэвуш Сакалоўскі (1905—1943) — падпольшчык другой сусветнай вайны.

Зноскі

1. ↑ http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/hrodzienskaja.htm
2. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9 (DJVU).
3. ↑ Суботнікі: парафія п.н. Уладзіслава(недаступная спасылка) // Гродзенская Рымска-Каталіцкая Дыяцэзія на Беларусі — IV. Дэканат Іўе

Літаратура

• Казімір Нехвядовіч. Żemłosław = Жамыслаўль. — Познань: Gawia, 2005.
• Żemłosław // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIII. — Warszawa, 1893. S. 775.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Жамыслаўль
• в. Жамыслаўль на Radzima.org
• Сайт местечка Жемыславль
• фота вескі Архівавана 10 кастрычніка 2014. на Panoramio.com