Порту
Порту (парт.: Porto) — другі паводле велічыні (пасля Лісабона) горад у Партугаліі, цэнтр аднайменнай акругі і муніцыпалітэта. З’яўляецца цэнтрам буйнай гарадской агламерацыі Вялікі Порту. Насельніцтва — 227,8 тыс. жыхароў (муніцыпалітэт) у агламерацыі Вялікі Порту — 1,4 млн чалавек. Горад і муніцыпалітэт уваходзіць у эканоміка-статыстычны рэгіён Паўночны рэгіён і субрэгіён Вялікі Порту. Па старым адміністрацыйным дзяленні ўваходзіў у правінцыю Дору-Літарал. Універсітэт Порту.
Геаграфія
Горад размешчаны за 270 км на поўнач ад сталіцы Партугаліі горада Лісабон. Гістарычны цэнтр Порту размешчаны на правым беразе ракі Дору, у некалькіх кіламетрах ад месца яе ўпадзення ў Атлантычны акіян. Цэнтр горада абвешчаны ЮНЕСКА Сусветным культурным здабыткам.
Муніцыпалітэт мяжуе:
- на поўначы — муніцыпалітэт Матызіньюш
- на ўсходзе — муніцыпалітэт Гандамар
- на поўдні — муніцыпалітэт Віла-Новая-ды-Гая
- на захадзе — Атлантычны акіян
Гісторыя
Селішча ў раёне сучаснага Порту існавала задаўга да прыходу рымлян. Рымляне назвалі горад Portus Cale. Гэтая назва пазней пераўтварылася ў Portucale. Ад яго адбылося назву графства Condado Portucalense, пасля далага назва ўсёй краіне — Portugal. Часам горад завуць паўночнай сталіцай Партугаліі. Муніцыпалітэт заснаваны ў 1123 годзе.
Славутасці
Горад мастоў
Порту — традыцыйна найболей развіты ў прамысловым стаўленні горад Партугаліі. Прамысловая рэвалюцыя XVIII—XIX стст. спрыяла яго бурнаму развіццю. Тут упершыню ў краіне атрымалі ўвасабленне шматлікія інжынерныя навіны свайго часу. Напрыклад, Порту быў першым горадам на Іберыйскім паўвостраве, у якім быў арганізаваны трамвайны рух (1872).
Праз Дору перакінута мноства мастоў, якія злучаюць Порту з горадам-спадарожнікам Віла-Нова-дэ-Гая. Некаторыя з іх з’яўляюцца ўнікальнымі для свайго часу тэхналагічнымі рашэннямі. Напрыклад, чыгуначны мост Дона Марыя Піа, збудаваны ў 1876—1877 па праекце Гюстава Эйфеля, быў адным з першых праектаў, якія прынеслі яго аўтару сусветную славу. Пазней тыя жа тэхналагічныя рашэнні былі выкарыстаныя Эйфелем пры будаўніцтве Статуі Свабоды (1884—1886) і Эйфелевай вежы (1889). Яшчэ адным унікальным для свайго часу будынкам стаў двухузроўневы металічны мост Дон Луіс I, збудаваны ў 1881—1886 па праекце вучня і кампаньёна Эйфеля Тэафіла Сейрыга.
Адной з самых яркіх славутасцяў Порту з’яўляецца барочная вежа Клерыгуш — самая высокая ў Партугаліі — 76 метраў або 225 прыступак. Будаўніцтва пад кіраўніцтвам італьянскага архітэктара Нікаласа Назоні было пачата ў 1754 годзе і завершанае ў 1763. З сучасных будынкаў вылучаецца сваёй незвычайнай формай Дом музыкі (арх. Рэм Колхас, 2001-05).
Эканоміка
Транспарт
Порту — другі горад у краіне, дзе быў пабудаваны метрапалітэн (фактычна — лёгкае метро). За 11 км у напрамку на паўночны захад ад цэнтра знаходзіцца аэрапорт Порту.
Гарады-пабрацімы Порту
Спасылкі
-
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Порту
Катэгорыя·Населеныя пункты паводле алфавіта Катэгорыя·Населеныя пункты, заснаваныя ў 1772 годзе Катэгорыя·Муніцыпалітэты Партугаліі Катэгорыя·Муніцыпалітэты акругі Порту Катэгорыя·Муніцыпалітэты штата Рыу-Гранды-ду-Сул
Змесціва гэтай старонкі з праектаў амерыканскага фонда «Вікімедыя» дасяжнае пад сукупнай ліцэнзіяй CC BY-SA 3.0 і GFDL.