wd wp Пошук:
    ⬜

    Блужа (аграгарадок)

    У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Блужа.

    Блу́жа[1] (трансліт.: Bluža, руск.: Блужа) — аграгарадок у Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр Блужскага сельсавета.

    Геаграфія

    Знаходзіцца за 15 км на паўднёвы ўсход ад раённага цэнтра, 3 км ад чыгуначнай станцыі Блужа на лініі Мінск-Асіповічы.

    Гісторыя

    Вялікае Княства Літоўскае

    У канцы XIV ст. палову Блужы атрымаў як выслугу князь Андрэй Васілевіч, які загінуў у бітве на Ворскле (1399), а пасля трымалі яго безпатомныя нашчадкі, другую палову Блужы трымаў пан Румбальд Валімунтавіч. Палова нашчадкаў князя Андрэя, як вымарачная адыйшла на вял.кн. Вітаўта, які 19.4.1411 года перадаў яе Віленскаму капітулу ў абмен на іншыя маёнткі.[2]

    На карце Вялікага Княства Літоўскага ХVІ ст. пазначана як вёска[3].

    У 1714 г. блужскія землі належалі Лявону Замайскаму, а ў 1725 г. уладальнікамі былі Адам і Аўгусціна Троські.

    Пад уладай Расійскай імперыі

    З 1793 г. у складзе Расійскай імперыі, сяло, цэнтр праваслаўнага прыходу Пухавіцкай воласці Ігуменскага павета Мінскай губерні.

    У 1795 г. землі Ігуменскага графства «былі наданы генерал-маёру Папову (які пасля быў дзейсным стацкім саветнікам) з колькасцю 1175 душ з усімі належалымі таму маёнтку землямі і ўгоддзямі 28 356 дзесяцін 1599 сажняў, у тым ліку вёска Блужа».

    У 1832 г. у Блужы ўжо новыя ўладальнікі — Пётр і Тэафілія Завадскія. Пры Тэафіліі ў 1844 г. на Беларусі праводзілі інвентарную рэформу, тады ж быў складзены інвентар маёнтка Блужа. Маёнтку Блужа належалі вёскі: Падосава — 22 двары, Берлеж — 32, Бабы — 12, Арэшкавічы — 16, Слабодка — 8, Суцін — 15, агулам 105 цяглых двароў. У маёнтку жылі дваровыя людзі — 10 сямей: Баешкі, Галавінчыкі, Кульбіцкія, Прановічы, Палазнікі, Міклушы, Кавалевічы, Шаўцовы.

    1869 г. адкрыта народнае вучылішча. У 1879 г. праваслаўнай царкве належала 100 дзес. зямлі, прыход налічваў каля 1600 чалавек. Бытавалі бандарныя, цяслярскія і перавозныя промыслы. У 1886 г. у народным вучылішчы займаліся 36 хлопчыкаў і 9 дзяўчынак, настаўніцай працавала Ганна Дарафеева. У 1900 г. - 45 вучняў (сярод іх 2 дзяўчынкі), іх вучыў настаўнік Васіль Макарэня.

    Ад пачатку ХХ ст. і да рэвалюцыі 1917 г. уладальнікам Блужы быў Булгак. Напэўна, той самы Юльян Булгак [4] , што набыў Мацеевічы і Каменку ў 1859 г. Юльян Булгак быў гаспадарлівым шляхціцам, хутка разбагацеў і купіў Блужу[4]. Яго сыны валодалі Блужай, Мацеевічамі, Угодзіным у 1917 г., але вымушаны былі пакінуць сваю маёмасць. Блужане згадваюць, што блужскі Булгак пакінуў маёнтак пасля рэвалюцыі, з’ехаў на Украіну і стаў там дырэктарам цукровага завода.

    У 1917 г. адбыліся хвалявання, сяляне захапілі сенажаці.

    Найноўшы час

    У Першую сусветную вайну ў лютым — снежні 1918 года была пад акупацыяй войскаў кайзераўскай Германіі.

    25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай вёска абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. З 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі вёска ўвайшла ў склад БССР.

    У жніўні 1919 — ліпені 1920 г. вёска знаходзілася пад польскай уладай.

    Пасля рэвалюцыі на базе народнага вучылішча створана школа 1-й ступені, у якой 1922 г. займаліся 54 хлопчыкі і дзяўчынкі.

    З 20.08.1924 г. цэнтр сельсавета. Праведзена прымусовая калектывізацыя, створаны калгас “Чырвоны Кастрычнік”, працавала кузня.

    З канца 1941 г. вёска акупіравана нямецкімі войскамі. Вёска вызвалена 3.07.1944 г.

    У 1966 г. да Блужы была далучана в. Бабы.

    29 студзеня 2010 года вёска ператворана ў аграгарадок[5].

    Насельніцтва

    • пачатак XIX ст. - 79 мужчынскіх, 90 жаночых душ.
    • пачатак XX ст. — 79 двароў, 558 жыхароў.
    • 1917 — 97 двор, 440 жыхары.
    • 1970 — 113 двор, 325 жыхары.
    • 1 студзеня 2002 — 196 двароў, 558 жыхароў.

    Інфраструктура

    Культура

    Адукацыя

    Медыцына

    • Фельчарска-акушэрскі пункт

    Эканоміка

    • Механічныя майстэрні;
    • Аддзяленне сувязі;
    • Крама;
    • Аграсядзіба “Дары Вялеса”[6].

    Чыгуначны

    Праз тэрыторыю вёскі праходзіць Мінскае аддзяленне Беларускай чыгункі Мінск — Гомель. Знаходзіцца прыпыначны пункт Майскі

    Вядомыя асобы

    Турыстычная інфармацыя

    Славутасці

    Страчаная спадчына

    Галерэя

    • Успенская царква ў Блужы на здымку да 1962 г.Успенская царква ў Блужы на здымку да 1962 г.
    • Мемарыял у памяць загінулых у Другой сусветнай вайне.Мемарыял у памяць загінулых у Другой сусветнай вайне.

    Зноскі

    1. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
    2. ↑ Vitoldiana. № 23. S. 30-31; Ochmański J. Powstanie i rozwój latyfundium biskupstwa wileńskiego (1387—1550): Ze studiów nad rozwojem wielkiej własności na Litwie i Białorusi w średniowieczu. — Poznań, 1963. S. 56-57;
    3. ↑ Портал Талька-Инфо. Блужа Архівавана 9 снежня 2013.
    4. 1 2 http://talka.info/bluzha.html Архівавана 9 снежня 2013.
    5. ↑ «О преобразовании деревни Блужа Блужского сельсовета в агрогородок». Решение Пуховичского районного Совета депутатов от 29.01.2010 № 206 Архівавана 12 ліпеня 2017. (руск.)
    6. ↑ http://www.gorka.by/?p=46871 Архівавана 25 лістапада 2018.
    7. ↑ Слінчанка Уладзімір Пятровіч на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»

    Літаратура

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі:
    Катэгорыя·Населеныя пункты Пухавіцкага раёна Катэгорыя·Населеныя пункты паводле алфавіта
    Змесціва гэтай старонкі з праектаў амерыканскага фонда «Вікімедыя» дасяжнае пад сукупнай ліцэнзіяй CC BY-SA 3.0 і GFDL.
    Энцыклапедычны партал «Месцы беларускія» miescy.viedy.be