Войская (Камянецкі раён)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Войская.

Во́йская[3] (трансліт.: Vojskaja, руск.: Войская) — аграгарадок у Камянецкім раёне Брэсцкай вобласці. Уваходзіць у склад Войскага сельсавета.

Геаграфія

Размешчана на Высокаўскай раўніне, за 400 м ад левага берага ракі Крывуля, непадалёк ад яе вытоку. Побач знаходзіцца найбольшая абсалютная адзнака Высокаўскай раўніны — 198 м.

Паселішча ляжыць за 15 км на захад ад Каменца, за 47 км на поўнач ад Брэста, за 19 км на ўсход ад чыгуначнай станцыі Высока-Літоўск на лініі Брэст — Беласток. Па паўночнай мяжы вёскі праходзіць аўтадарога Высокае — Кобрын Р102.

Гісторыя

• канец XVI ст.: двор ў Берасцейскім павеце ВКЛ, шляхецкая ўласнасць.
• 1751—1775: пабудавана драўляная Свята-Троіцкая царква.
• 1795: у выніку 3-га падзелу Рэчы Паспалітай у Расійскай імперыі.
• 1-я палова XIX ст.: маёнтак і аднайменная вёска ў Брэсцкім павеце Гродзенскай губерні, уласнасць памешчыкаў Бухавіцкіх.
• 1833: паводле 8-й рэвізіі ў вёсцы 2 двары, 18 наяўных сялянскіх душ, 22 дзесяціны ворыўнай зямлі, 6 дзесяцін сенакосу. Памешчыку належала 60 дзесяцін зямлі.
• 1845: паводле інвентара маёнтак знаходзіўся ў закладзе ў двараніна Міхаіла Радзевіча, 121 дзесяціна зямлі. У склад маёнтка ўваходзілі вёскі Войская і Пераходы.
• з 1850-х: сяло, цэнтр воласці Брэсцкага павета Гродзенскай губерні.
• 1857: згодна 10-й рэвізіі налічвалася 48 рэвіскіх душ, дзяржаўная ўласнасць.
• 1885: у сяле 13 двароў, 152 жыхары, дзейнічалі валасное ўпраўленне, школа, карчма. За 4 вярсты ў Лісоўчыцах працаваў цагельны завод.
• 1890: маёнтак належаў Войцаху Багуслаўскаму; у сяле 126 дзесяцін сядзібнай і ворыўнай зямлі, 21 дзесяціна лугу; мясцоваму царкоўнаму прыходу належала 93 дзесяцін зямлі.
• 1897: паводле перапісу ў сяле 18 двароў, 143 жыхары, царква, народнае вучылішча, валасное ўпраўленне, хлебазапасны магазін, 2 ветраныя млыны, кузня, карчма.
• 1905: 197 жыхароў, у народным вучылішчы 62 вучні.
• 1921: у выніку польска-савецкай вайны ў складзе Польшчы.
• 1923: цэнтр гміны Брэсцкага павета Палескага ваяводства, 41 двор, 258 жыхароў.
• 1926—1927: дзейнічаў гурток Беларускай сялянска-работніцкай грамады.
• 1928: у Ратайчыцкай гміне таго ж павета і ваяводства міжваеннай Польшчы.
• 1939: у выніку польскага паходу Чырвонай Арміі ў складзе Брэсцкай вобласці БССР.
• 1940: 52 двары, 348 жыхароў, пачатковая школа, хата-чытальня. Цэнтр сельсавета Камянецкага раёна Брэсцкай вобласці. У склад сельсавета ўваходзілі 13 паселішчаў, 410 двароў, 1887 жыхароў. На тэрыторыі сельсавета (57 км²) працавалі 6 пачатковых школ, 6 ветраных млыноў.
• 1948: у 7-гадовай школе 74 вучні.
• 1949: арганізаваны калгас імя Чапаева.
• 1954: у Агародніцкім сельсавеце.
• 1960: 238 жыхароў.
• 1964: зноў цэнтр Войскага сельсавета[4].
• 1970: 247 жыхароў, цэнтр калгаса «Беларусь».

Інфраструктура

У вёсцы працуе сярэдняя школа, Дом культуры, бібліятэка, амбулаторыя, камбінат бытавога абслугоўвання, аддзяленне сувязі, дзіцячы сад, 4 крамы, малітоўны дом евангельскіх хрысціян-баптыстаў, Свята-Троіцкая царква.

З’яўляецца цэнтрам калектыўнага сялянскага аб’яднання «Колас».

Славутасці

Свята-Троіцкая царква з брамай-званіцай (1751)[5]. Занесена ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь як аб’ект гісторыка-культурнай спадчыны рэспубліканскага значэння.

За 1,8 км на паўднёвы захад ад вёскі, за 0,4 км ад хутара Прыходы знаходзіцца курганны могільнік перыяду ранняга Сярэднявечча, датаваны XI—XII стагоддзямі.

Вядомыя асобы

• Іван Сцяпанавіч Гулько (нар. 1924) — беларускі вучоны ў галіне медыцынскай рэабілітацыі, выдатнік аховы здароўя.
• Плакід Янкоўскі — беларускі і польскі пісьменнік.

Зноскі

1. 1 2 Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 4, кн. 2. Брэсцкая вобласць / Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: БелЭн, 2007. — 608 с.: іл. ISBN 985-11-0303-0. С. 24
2. 1 2 Белпошта (руск.)
3. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. ISBN 978-985-458-198-9. (DJVU). Сустракаецца таксама варыянт Вайска́я
4. ↑ Рашэнне выканкома Брэсцкага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 14 красавіка 1964 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1964, № 21 (1061).
5. ↑ Войская (Камянецкі раён) на сайце Radzima.org

Літаратура

• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 4, кн. 2. Брэсцкая вобласць / Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: БелЭн, 2007. — 608 с.: іл. ISBN 985-11-0303-0. С. 24.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Войская (Камянецкі раён)