Слабодка (Браслаўскі раён)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Слабодка.

Слабо́дка[1] (трансліт.: Slabodka, руск.: Слободка) — аграгарадок у Браслаўскім раёне Віцебскай вобласці Беларусі. Адміністрацыйны цэнтр Слабодкаўскага сельсавета.

Геаграфія

Знаходзіцца паміж азёрамі Поцех, Недрава і Ільмёнак. За 9 км на паўночны ўсход ад горада Браслаў, 220 км ад Віцебска, 21 км ад чыгуначная станцыі Друя[2]; на аўтамабільнай дарозе Браслаў — Друя.

Назва

Варыянты назвы ў гістарычных крыніцах: Слабада, Слабодка Заверская, Быхаўка, Юзафова.

Гісторыя

Першы пісьмовы ўспамін пра Слабодку як паселішча Друйскага двара датуецца 1618 годам. У інвентары Браслаўскага староства за 1649 год значыцца мястэчка Слабада. Ад часу свайго заснавання паселішча ўваходзіла ў склад Браслаўскага павета Віленскага ваяводства. У XVIII ст. Слабодка адносілася да маёнтку Завер’е, пераважна належала Мірскім. У канцы XVIII ст. згадваецца прыкагалак (у 1783 годзе — 6 яўрэйскіх дамоў).

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Слабодка апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Браслаўскім павеце Віленскай губерні. У 1806 годзе С. Мірскі фундаваў пабудову мураванага касцёла. 18 снежня 1842 г. Слабодка як цэнтр воласці ўвайшла ў склад Новааляксандраўскага павета Ковенскай губерні, у гэты час тут працавалі валасная ўправа і пазыковая каса. У 1865 годзе расійскія ўлады адкрылі народную школу. У 1903 годзе ў Слабодцы і ваколіцах працаваў фалькларыст В. Камінскі, які запісаў тут больш за 30 беларускіх народных песень[3].

У Першую сусветную вайну каля Слабодкі праклалі вузкакалейную чыгунку, якая ў 1920—1960-я гады дзейнічала як пасажырская лінія.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Слабодка апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе зрабілася цэнтрам гміны Браслаўскага павета Віленскага ваяводства. На 1931 год у мястэчку працавалі чыгуначная станцыя, школа, пошта, аптэка, карчма, крамы.

У 1939 годзе Слабодка ўвайшла ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 года зрабілася цэнтрам сельсавета Браслаўскага раёна.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1850 год — каля 300 чал., 30 двароў; 1897 год — 643 чал., 124 двары.
• XX стагоддзе: 1931 год — 848 чал., 146 двароў; 1999 год — 1133 чал., 396 двароў.
• XXI стагоддзе: 2001 год — 860 жыхароў, 387 двароў[2].

Інфраструктура

• Лабараторыя азёразнаўства БДУ
• турысцкая база Нацыянальнага парка «Браслаўскія азёры»
• Дом культуры
• Сярэдняя школа
• Бібліятэка
• Абласная псіхіятрычная і ўчастковая бальніцы

Славутасці

• Касцёл Сэрца Ісуса (1903—1906 гады) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 212Г000212шыфр 212Г000212
• Гарадзішчы (VII cт. да н.э. — ІV ст. н.э.) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 213В000213шыфр 213В000213
• Млын водны (1-я палова XX ст.)

Вядомыя асобы

• Зінаіда Іосіфаўна Дудзюк (нар. 1950) — беларуская паэтэса, празаік, драматург.

Галерэя

• Краявіды Слабодкі
• Возера Поцех з боку вёскі
• Касцёл Сэрца Ісуса
• Брама касцёла
• Каплічка касцёла
• Слабодка, азёры Поцех і Недрава

Зноскі

1. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).
2. 1 2 БелЭн, 2002
3. ↑ Кастусь Шыдлоўскі. Слабодка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2001. — С. 327. — 591 с.: іл. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.

Літаратура

• Шыдлоўскі К. С. Слабодка // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14: Рэле — Слаявіна. — С. 485. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14), ISBN 985-11-0035-8.
• Słobódka (73) // Слабодка (Браслаўскі раён) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. — Tom X (Rukszenice — Sochaczew), 1889 (польск.)  S. 805.
• Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Витебская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2010. — С. 17. — 72 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-136-5. (руск.)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Слабодка (Браслаўскі раён)