Старыя Хракавічы

Стары́я Хракаві́чы[1] (трансліт.: Staryja Chrakavičy, руск.: Старые Храковичи) — вёска ў Брагінскім раёне Гомельскай вобласці. Уваходзіць у склад Чамярыскага сельсавета.

Да 1 снежня 2009 года вёска з’яўлялася цэнтрам Хракавіцкага сельсавета[2].

Геаграфія

Размяшчэнне

У 15 км на паўднёвы ўсход ад Брагіна, 42 км ад чыгуначнай станцыі Хойнікі (на галінцы Васілевічы — Хойнікі ад лініі Калінкавічы — Гомель), 134 км ад Гомеля.

Транспартная сетка

Транспартныя сувязі па праселачвай, затым аўтамабільнай дарозе Камарын — Брагін.

Планоўка складаецца з дугападобнай вуліцы з 2 завулкамі, арыентаванай з паўднёвага захаду на паўночны ўсход, да якой з поўдня далучаюцца 2 прасталінейныя, паралельныя паміж сабой вуліцы, пересекаемые кароткай шыротнай вуліцай. Забудова пераважна драўляная, двухбаковая, сядзібнага тыпу. У 1987—1994 гадах пабудаваны цагляныя хаты на 80 кватэр, у якіх змесцаваліся перасяленцы з забруджаных радыяцыяй месцаў пасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага забруджвання.

Гісторыя

Знойдзеныя археолагамі гарадзішча VII—III стагоддзяў да н. э. (за 5 км на захад ад вёскі, ва ўрочышчы Хісціна), 4 селішчы позняга неаліту, бронзавага і ранняга жалезнага стагоддзяў (за 0,4-1 км на ўсход і паўднёвы ўсход ад вёскі) сведчаць пра засяленне тутэйшых месцаў з даўніх часоў. Па пісьмовых крыніцах вядомая з XVIII стагоддзя як вёска Хракавічы ў Рэчыцкім павеце. Дзейнічала Мікалаеўская царква (захоўваліся метрычныя кнігі з 1745 года). У 1776 годзе замест старой пабудавана новая драўляная царква.

Пасля 2-га раздзела Рэчы Паспалітай (1793) у складзе Расійскай імперыі. Па рэвізскіх матэрыялах 1850 года валоданне Юдзіцких. Акрамя земляробства жыхары вёскі займаліся сплавам лесу. У 1885 годзе цэнтр маёнтка, гаспадар якога Дзмішэвіч валодаў тут 433 дзесяцінамі зямлі. Пасля з’яўлення побач вёскі Новыя Хракавічы сяло стала звацца Старыя Хракавічы. Паводле перапісу 1897 года знаходзіліся: царква, народная вучэльня, хлебазапасны магазін, карчма. У 1908 годзе ў Савіцкай воласці Рэчыцкага павета Мінскай губерні.

У 1920-х гадах дзейнічалі школа, аддзяленне спажывецкай кааперацыі. У 1930 годзе арганізавана 2 калгасы, працавалі гамарня, цагельня (з 1930 года), 5 вятракоў, 2 конныя крупадрабілкі.

Падчас Вялікай Айчыннай вайны фашысты стварылі ў вёсцы апорны пункт, разгромлены ў далейшым партызанамі. У баях за вызваленне вёскі ў кастрычніку 1943 года загінулі 40 салдат 9-га гвардзейскага стралковага корпуса 61-й арміі, якія пахаваны ў брацкай магіле ў скверы. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 106 мясцовых жыхароў, у памяць пра загінулых у 1966 годзе каля брацкай магілы збудаваны абеліск.

У 1926—1974 і 1987—2009 гадах цэнтр Хракавіцкага сельсавета. Цэнтр калгаса В. І. Чапаева. Размяшчаецца сярэдняя школа (новы цагляны будынак пабудаваны ў 1987 годзе), аддзяленне сувязі, бібліятэка, амбулаторыя, дзіцячы сад.

28 кастрычніка 2014 года да вёскі далучана вёска Новыя Хракавічы.

Паблізу ёсць радовішчы гліны і торфу.

Насельніцтва

Колькасць

• 2004 год — 172 гаспадаркі, 490 жыхароў.

Дынаміка

• 1850 год — 334 жыхара.
• 1885 год — 79 двароў, 507 жыхароў.
• 1897 год — 125 двароў, 513 жыхароў (паводле перапісу).
• 1908 год — 164 двары, 949 жыхароў.
• 1959 год — 812 жыхароў (паводле перапісу).
• 2004 год — 172 гаспадаркі, 490 жыхароў.

Зноскі

1. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4 (DJVU).. Сустракаецца таксама варыянт Стары́я Храко́вічы
2. ↑ «Об изменении административно-территориального устройства Брагинского района Гомельской области». Решение Гомельского областного Совета депутатов от 1 декабря 2009 г. № 276 Архівавана 29 кастрычніка 2013. (руск.)

Літаратура

• Chrabkowicze // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. — Tom I (Aa — Dereneczna), 1880. — S. 641 (польск.)
• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т.1, кн.1. Гомельская вобласць/С. В. Марцэлеў; Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: Белэн, 2004. 632с.: іл. Тыраж 4000 экз. ISBN 985-11-0303-9 ISBN 985-11-0302-0